Celtycka Świątynia przypomina o Askaukalis

Czterdzieści lat temu Julian Pater- rolnik, mieszkaniec Kruszy Zamkowej znalazł na swoim polu doskonale zachowaną srebrną monetę.Był to denar wybity za panowania cesarza Antonina Piusa, sprawującego rządy w latach 138-161, a więc w czasie ukazania dzieła Ptolomeusza"Geografia Świata", w której wśród znanych mu miejscowości położonych wzdłuż szlaków handlowych wymienia m.in. Askaukalis.
W latach 1973-1977 na polu odkrywcy przeprowadzone zostały wykopaliskowe badania archeologiczne kierowane przez profesor Aleksandrę Cofta- Broniewską z Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W wyniku tych badań odsłonięto pozostałości rozległej unikalnej osady z przełomu starej i nowej ery. Na tej podstawie inicjatorka badań- profesor Aleksandra Cofta- Broniewska sformułowała śmiałą hipotezę utożsamiającą te osadę z Ptolomeuszowym Askaukalis.

Dzisiaj pod wpływem konferencji naukowej: Krusza Zamkowa- Inowrocław- Askaukalis w czterdziestą rocznicę odkrycia, rozpoczynam cykl postów związany z pradziejami Kujaw.
Dzisiaj pierwsza część o otwarciu zrekonstruowanej świątyni z przełomu II i I wieku p n.e

 Przybyli nawet Legioniści rzymscy.

 Jak widać chętnych do utrwalenia tego ważnego wydarzenia nie brakowało.

 Przecięcia wstęgi dokonują: żona nieżyjącego już Juliana Patera, jego syn Krzysztof oraz Wójt Gminy Inowrocław Tadeusz Kacprzak.

 Pasja, zaangażowanie, upór i wytrwałość głównie tych dwóch panów oraz ciężka praca wykonawców doprowadziły do powstania tego obiektu w niesamowicie szybkim tempie.

 Dr Józef Bednarczyk- Kierownik Zespołu Badań Kujaw, kontynuator życiowego dzieła pani profesor Cofty- Broniewskiej.

 Alfer Krysiak- autor wspaniałych przewodników po Kujawach.

Stanęła celtycka świątynia na polu jak przed lat tysiącami

Wokół nic się nie dzieje

Tylko Noteć leniwie wije się między łąkami

Nic nie przypomina największego targowiska barbarzyńskiej Europy

Choć raz po raz wyskoczy jakiś pieniążek pod Paterowe stopy

Moneta w dziwne wzory lub z głową Cezara

Jeszcze bardziej by upamiętnić Askaukalis będziemy się starać

Historię tej ziemi przekazać pokoleniom

Może odżyje tradycja antycznej Barbarricum stolicy

Wielu z nas ciągle na to liczy.

W wydzielonej części osady odkryto relikty rozległego sanktuarium. Jego głównym elementem była niewielka świątynia o rozmiarach 4x4 m, przykryta dachem wspartym na dwóch rzędach drewnianych słupów. Podłoga wykonana była z ubitej i częściowo wypalonej gliny- polepy.
Przy ścianie na wprost wejścia znajdował się ołtarz w formie kręgu o średnicy 30 cm, wyniesiony lekko nad poziom posadzki.
Plac wokół świątyni ogrodzony był niskim murkiem kamiennym z pojedynczymi dużymi głazami- stellami. Na placu przed świątynią usytuowane było palenisko i kolisty krąg z dużych kamieni.
Związane były one z obrzędami religijnymi, w czasie których ówczesnym bóstwom składano ofiary.
pozostałością tych praktyk są odkryte tu liczne szkielety zwierząt: psów, świń, kóz, rozbite naczynia, kamienne rozcieracze, a także szczątki ludzi.

Psy- po uśmierceniu były pieczołowicie składane do ziemi w naturalnej dla nich pozycji skurczonej na boku. były to zarówno szczenięta jak i dorosłe osobniki.Często je zaopatrywano w naczynia ceramiczne, lub ich duże fragmenty.
Pozostałe zwierzęta były w części składane w ofierze, w części konsumowane przez uczestników ceremonii w trakcie rytualnej uczty.Szczątki kostne, dla uniknięcia profanacji, zagrzebywane były w obrębie uświęconej przestrzeni placu sanktuarium.
Podobne sanktuaria znane są wyłącznie z Kujaw. Odkryte zostały m. in. w Inowrocławiu- Solankach, Janikowie i w Sławsku Wielkim. Są one wzorowane prawdopodobnie na klasycznej świątyni antycznej, której idea w uproszczonej formie została na przełomie er ( IIw.p.n.e.- Iw.n.e.) przyswojona przez społeczność Kujaw za pośrednictwem Celtów.