Na dobry początek.........

W Inowrocławiu odbędzie się konferencja naukowa pn. „Krusza Zamkowa - Askaukalis - Inowrocław w 40. rocznicę odkrycia".
Opis i program konferencji zaczerpnięty z portalu "Inianie.pl"

Konferencja w zamierzeniu organizatorów ma służyć podsumowaniu dotychczasowego dorobku środowiska naukowego skupionego wokół projektu Askaukalis a także zaprezentować miejscowej społeczności efekty programu i postać jego twórczyni profesor Aleksandry Cofta-Broniewskiej, Honorowego Obywatela Miasta Inowrocławia.
Obrady odbywać będą się 26 i 27 września w Teatrze Miejskim.

Jednym z ważniejszych wydarzeń dwudniowych uroczystości będzie odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej profesor Aleksandry Cofta-Broniewskiej. Niemal cała jej kariera naukowa związana była z Kujawami.

W jednej z rozmów Aleksandra Cofta-Broniewska przyznała:
Kujawy, to największa miłość mojego życia. Co ważniejsze, jest to miłość odwzajemniona, bo Kujawy to prawdziwa podziemna skarbnica naszej wspaniałej kultury, zawsze szczodrze darzyła mnie swym nieprzebranym bogactwem.

W 1973 r. prof. Aleksandra Cofta-Broniewska zainicjowała badania unikatowego stanowiska ze schyłku starożytności w Kruszy Zamkowej. Wyniki rzeczonych prac wykopaliskowych inspirowały studia nad rekonstrukcją kujawskiego odcinka szlaku bursztynowego z centralnym emporium w Kruszy Zamkowej – identyfikowanego z opisanym przez Ptolemeusza Askaukalis. Program badań kruszańskiego emporium wyznaczył nowy nurt w badaniach okresu wpływów rzymskich na ziemiach polskiego obszaru Barbaricum.


Denar Askaukalis awers

Patronat honorowy: marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki, organizatorzy: prezydent Miasta Inowrocławia Ryszard Brejza, wójt Gminy Inowrocław Tadeusz Kacprzak, wójt Gminy Aleksandrów Kujawski Andrzej Olszewski, Dyrektor Instytutu Prahistorii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Danuta Minta-Tworzowska i Prezes Fundacji Cuiavia Aleksander Kośko.
PROGRAM
26 września 2014 roku (piątek)
godz. 10.00 – Otwarcie konferencji
godz. 10.30 – Wystąpienia – referaty:
– Józef Bednarczyk, Aleksander Kośko, Barbara Stolpiak, „Profesor Aleksandra Cofta-Broniewska – badaczka najdawniejszej przeszłości Kujaw”.
– Józef Bednarczyk, Magdalena Kiona-Podhajny, Adriana Romańska, „Askaukalis – Krusza Zamkowa – Inowrocław. Emporium na trasie szlaku bursztynowego”.
godz. 11.35 – Wystąpienia – referaty:
– Małgorzata Talarczyk-Andrałojć, Mirosław Andrałojć, „Monety kujawskich Celtów”.
– Józef Bednarczyk, Tadeusz Baranowski, „Bursztynową drogą z Akwileji przez Carnuntum – Calisię – Askaukalis – nad Bałtyk”.
– Bednarczyk, Maria Ruiz del Arbol Moro, „Salina z II-IV wieku w Inowrocławiu-Rąbinie”.
– Barbara Stolpiak, Małgorzata Talarczyk-Andrałojć, „Osada i cmentarzysko w Gąskach na trasie szlaku bursztynowego”.
godz. 13.00 – Zwiedzanie wystawy okolicznościowej – foyer teatru
godz. 13.15 – Pokaz walki grupy rekonstrukcyjnej „Pro Antica” dla młodzieży
godz. 14.30 – Odsłonięcie tablicy pamięci prof. dr hab. Aleksandry Cofty- Broniewskiej
Zwiedzanie wystawy „Askaukalis” (Inowrocław, ul. Kasztelańska 22)
godz. 16.00 – Otwarcie obiektu archeologicznego „Askaukalis – Krusza-Zamkowa”,
tzw. „Paterówki”
27 września 2014 r. (sobota)
Wycieczka archeologiczna – objazd stanowisk archeologicznych

Bardzo cieszę się że organizuje się takie konferencje i mam nadzieje że będą tego dalsze następstwa, myślę tutaj o odpowiednich wydawnictwach upowszechniających wiedzę o odkryciach archeologicznych na naszym terenie, budowę skansenu osady starożytnej z okresu wpływów Imperium Rzymskiego będącego żywym świadectwem osadnictwa i swoistą lekcją historii oraz miejscem gdzie będzie można wyeksponować większość znalezisk i wykopalisk odkrytych w Inowrocławiu i okolicach.
Żywię wielką nadzieję że rekonstrukcja starożytnej świątyni w Kruszy Zamkowej stanie się zaczątkiem dla powstania całej osady z tego okresu łączącej Emporium Askaukalis i salinę z tężniami odkrytą na Rąbinie. Byłaby to wspaniała atrakcja turystyczna i okazja do promocji Inowrocławia i regionu przy pomocy niesamowitej historii tych ziem i odkryć tutaj dokonanych.

 

 W okresie starożytnym od II wieku przed naszą erą do V wieku naszej ery w Inowrocławiu i okolicy znajdowało się 140 punktów osadniczych ! Tworzą one kilka skupisk. Wokół jednej centralnej 3-5 ha znajduje się kilka mniejszych 1 ha.Są to osady mieszkalne, produkcyjne z warsztatami wytwórczymi np.włókienniczymi, metalurgicznymi, obróbki bursztynu, kości, rogu, produkcji soli itp. oraz cmentarzyska.Tutaj przebiegał słynny Szlak Bursztynowy wytyczony przez Celtów, a następnie po podboju zachodniej i południowej Europy przejęty przez Rzymian.

Oprócz tych osad na południowych obrzeżach Inowrocławia, w pobliżu Kruszy Zamkowej znajdowało się potężne emporium handlowe opisywane przez Klaudiusza Ptolemeusza, wielkiego geografa działającego w egipskiej  Aleksandrii  już w II wieku n.e.

Znaleziono wiele śladów bogatej bardzo ożywionej działalności wytwórczej i handlowej na Kujawach.

  ASKAUKALIS- to wielkie 16 ha emporium handlowe położone u południowych obrzeży miasta w pobliżu dzisiejszej Kruszy Zamkowej.Była to największa na Kujawach i nie tylko osada, centrum władzy i główny ośrodek handlu i kultu dla całego regionu.Pisał o tym w swoim "Zarysie Geografii" Klaudiusz Ptolomeusz działający w egipskiej Aleksandrii wielki badacz i geograf w II wieku n.e.Tutaj też odkryto największy na terenie całego europejskiego Barbaricum (barbarzyńskich ziem  podbitych przez legiony rzymskie) skarb złożony ze 160 monet rzymskich i oprócz tego jeszcze innych np. celtyckich.Znajdowały się tam też sanktuaria naziemne i wziemne z budynkami świątyń, ofiarami ze zwierząt, szczątkami ludzi, naczynia ceramiczne, pozostałości po obróbce bursztynu,pracownia wytwarzająca grzebienie oraz ślady produkcji hutniczej.Ważnym odkryciem są groby księżniczek (matki i córki) z unikalnym wyposażeniem i bardzo bogatą symboliką rytuału pogrzebowego, nie znajdują w tym analogii na naszym kontynencie.

O słuszności budowy skansenu osady starożytnej napisałem już morze słów, ale robię to jeszcze bo uważam że warto.

Po pierwsze żeby pokazać historię naszego regionu, rozwój osadnictwa i wysoką kulturę ludów zamieszkujących te tereny przed kilkunastoma wiekami.Po drugie aby zwiększyć atrakcyjność turystyczną naszego miasta. Po trzecie po to aby ściągnąć do Inowrocławia wszystkie najciekawsze wykopaliska i znaleziska z miasta i okolic, wyeksponować je w ciekawy i efektowny sposób tu gdzie zostały odkryte, czy znalezione.

Tu jest ich miejsce, a może to mieć niebagatelny wpływ na rozwój turystyki i samego miasta.

Co w takim skansenie powinno się znaleźć?

Kilka lub nawet kilkanaście chat pokazujących w swoim wnętrzu jak żyli i pracowali ludzie w tym okresie( II- IV w n.e). Duży plac handlowy ze straganami, nawiązanie do legendy Askaukalis.

Warsztaty obróbki bursztynu, rogu, szkła, wyrobu tkanin, wytopu i obróbki metali, produkcji ozdób, narzędzi i przedmiotów codziennego użytku,mennica i bicie monet, wyrób broni.

Wyeksponowanie gotowych wyrobów z tych warsztatów.

Najważniejsza rzecz to oczywiście salina, a więc tężnie, studnie do solanki, zbiorniki wylepione gliną, paleniska i naczynia do odparowywania solanki.

Tężnie najlepiej wysokości 2-3 m wyłożone snopami tarniny długimi na całą szerokość tężni, odpowiednio ubite w drewnianej konstrukcji z bali.Długość snopów tarniny zapobiegnie powstawaniu ubytków i dziur (wypadania tarniny) jak to się dzieje w naszych nowych tężniach i nie będzie potrzeba ich wiecznie remontować.Dodatkowe akcesoria przy tężniach to drabiny, liny, drewniane wiadra, skórzane pojemniki na wodę itp.

Produkcja rolna w tym okresie: zboża i ich produkty, skóry, miód i pozyskiwanie wszelkich naturalnych bogactw naszej ziemi.

Miejsca kultu, modłów, cmentarzysko, przedstawione metody pochówku ludzi i zwierząt.

Nowoczesne metody wizualizacji: tablice interaktywne, stanowiska foto- video, projekcje filmów, możliwości organizowania pokazów ( żywa historia) i wszystko co można pokazać i zaprezentować na temat dziejów tych ziem w tamtym okresie.Wokół palisada najlepiej podwójny( dwupoziomowy ) ostrokół z rowem na zewnątrz, zaopatrzony w podwójną bramę wjazdowo - wyjazdową, wieżyczki obserwacyjno- obronne.

Taki skansen plus festyny, widowiska, pokazy " żywej historii" gwarantują dużą atrakcję turystyczną, przyjazdy wycieczek, indywidualnych turystów, kuracjuszy, mieszkańców miasta i regionu.

Wstęp oczywiście płatny, biletowany ale ceny rozsądnie skalkulowane niezbyt wysokie.

Na zewnątrz w zabudowaniach dostosowanych stylem i wyglądem do "skansenowych" wszelkie usługi gastronomiczne.

Od kilku lat wizja powstania takiej osady w Inowrocławiu lub w okolicy błąka się po mojej głowie.

Na Bursztynowym szlaku Askaukalis leży

Kwitnące osady, któż w to uwierzy

Warsztaty, tężnie, produkcja soli

Zbudujmy skansen że głowa boli

Pokażmy wszystko czym słynęła ta ziemia

Taki portret to niezwykła czasu poezja.

Legenda Askaukalis znowu odżyje

A turyści z ciekawości wyciągać będą szyje

Już Ptolomeusz pisał o nim : wielkie emporium handlowe

A tężnie to były w Europie rzeczy nowe

Obrabiano tu bursztyn, róg i złoto

Mieli sól i stać ich było na to

Osadnictwo jak grzyby po deszczu się rozwijało

Świadczą o tym wykopaliska, a jest ich nie mało

Pokażmy wielki rozwój regionu tuż po Chrystusie

Zobaczą to uwierzą jak Jego uczeń.

Tu na tym miejscu gdzie stały tężnie już przed wiekami

Gdzie było targowisko wielkie jak miasto

Trzeba pokazać to światu z detalami

Nie zamykać się w skorupę ciasną

Stworzyć skansen, zgromadzić eksponaty, wykopaliska

Chcemy bardzo wszyscy, więc przyszłość tego bliska.