Mątwy 1666 rok wierszem - Nie ma żadnego znaku

13 lipca 1666 roku to w historii Polski data szczególna, to tego dnia odbyła się najstraszniejsza, najbardziej krwawa bitwa domowa w dziejach naszego kraju.
Pod Mątwami legł KWIAT POLSKIEGO RYCERSTWA, słynna chorągiew Czarnieckiego, najlepsi żołnierze Rzeczypospolitej, zaprawieni w wojnach kozackich, szwedzkich, węgierskich i moskiewskich, które rozstrzygali na swoją korzyść, a tu ponieśli śmierć w bratobójczej bitwie i rzezi po niej, na terenie obecnego Inowrocławia.Elita polskiego rycerstwa poległa i została wymordowana w bagnach Noteci.
Jesteśmy im winni hołd i pamięć, nie możemy ich zostawić jak ich król ( którego piękny, acz fałszywy wizerunek pozostawił nam Henryk Sienkiewicz- ale taki był mu potrzebny do odpowiedniego literackiego budowania ducha w narodzie).
 Większość ciał miała po 7-10 cięć szablami, były nawet zwłoki z 30-40 ranami, pojedyncze lub podwójne cięcia należały do rzadkości.
Straty były olbrzymie.według różnych źródeł zginęło ok. 4000 żołnierzy królewskich, w tym 400 oficerów, a po stronie rokoszan około 200!.

Jan Kazimierz, Sobieskiego jazda pancerna, wielkie siły

Ruszyli rozbić rokosz królewskiemu sercu nie miły

Idą spokojnie do przodu, pewni swego

Przed nimi Noteć i bród głęboki do tego

Beztroska przeprawa szyki złamała

Ciężka jazda w nieładzie, dowódcy nie miała

Za wzgórzem konfederaci czekają przyczajeni

Zatrzymani pancerni własne oddziały wdeptują do ziemi

Pod końskie kopyta gęsto padały ciała

Zawzięte szable nie znały pardonu

Odcięta armia pomocy nie miała

Ostrza jak tasaki w rzeźni nie przepuściły nikomu

Cięcia raz za razem, zwłoki ćwiartowane

Nie będzie nikt szlacheckich swobód odbierał. Amen.

Braterska krew strugami spływała

Nurty Noteci czerwienią zmąciła 

W kujawską ziemię wsiąkać już nie chciała

Gromadzona nienawiść złe siły wyzwoliła

Najlepszych żołnierzy Czarnieckiego pełnych zasług i chwały

Bohaterskie piersi zamiast do orderów

na żer dla wron i kruków wystawione zostały

Najkrwawsza w historii Polski bitwa

W dodatku w bratobójczym wydaniu

Rozrąbane ciała pokotem leżały

jak zające po wielkim polowaniu

Wielki wódz i późniejszy bohater katolickiej Europy

Zmykał z pola bitwy jak wystraszony szarak

wysoko podnosząc stopy

Lubomirski zwycięstwa nie wziął między cnoty

Wcześniej Ojczyźnie wielkie wiktorie  przynosił

Własną krwią brocząc obficie

Teraz bratnią krew najlepszych żołnierzy Rzeczypospolitej wytoczył

Odbierając im życie

Przerażony jatką wkrótce ukorzył się przed królem przygnębiony

Do dziś pewnie prosi o modlitwę, przebaczenie i dzwony

Za Jana Kazimierza też modlić się wypada

Otoczony swym wojskiem

stał bezradnie patrząc jak jego armia pada

Czy musiało się to wydarzyć na noteckim brodzie?

Zanim znowu podniesiesz rękę na brata zastanów się narodzie

Postawmy poległym kapliczkę w polu nad Notecią

Wokół park czerwony symbolizujący krew przelaną

Niech krwiożercze kruki już nigdy się nie zlecą

A Polacy żyją w zgodzie, szanują wolność i Ojczyznę kochaną.

***

Mała kapliczka na polu czerwonym

Wielki kamień z przypomnieniem bitwy

Takie małe zadośćuczynienie

By bratobójczy sen już nigdy się nie ziścił 

Hołd złożony najlepszym poległym żołnierzom

Wielokrotnie bronili swojej Ojczyzny

Teraz posiekani w Mątewskiej ziemi leżą

Oni i ich oprawcy potrzebują modlitwy.

 

13 lipca diabelski rok 1666

Mgła na noteckim brodzie

Ranek spokojny, bród pusty

Przeprawa bez rozeznania, na hurra

Zasadzka bez zlitowania, rzeź trwa

Wody Noteci gęstą krwią zmątwione

Kwiat polskiego rycerstwa

Bratnie ręce splamione

Nigdy więcej panowie szlachta

Nigdy więcej, szanujmy się i basta.

 

Jerzemu Lubomirskiemu

Czy to było potrzebne książę?

Byłeś wspaniałym wodzem

Ojczyźnie służyłeś mądrze

Janie Kazimierzu

Ty powinieneś inaczej się zachować

Docenić swego hetmana

Lepiej traktować

Książę gromiłeś przeważające siły Moskali

Ale to są Polacy, nasi żołnierze wspaniali

Na ich czele trzeba było na wroga ruszać

A nie w braterską bitwę się wdać

Ilu towarzyszy w rzezi gardłem zapłaciło

 Byłeś zwycięzcą, ale nie czułeś cienia jakim cię to okryło

Podkomendnego i przyjaciela omal nie wyciąłeś

Może i szacunek zyskałeś ale spokoju duszy nie wziąłeś

Mogłeś rozmawiać, negocjować

W końcu doszło przecież do zgody

Ale czy trzeba było

Tyle krwią zmąconej wody

Tych tysięcy ciał, które bród spłyciło

Zwycięstwo, ale przebóg hetmanie, nie było miło.

***

Te ciała zmasakrowane

Pogrzebane w polu

Wchłonięte przez otmęty bagienne

Poćwiartowane życia, dla Ojczyzny cenne

Dusze nawet modlitwą nie pożegnane

Zasługują na kapliczkę i wędrowca Amen.

***

Tam gdzie było pobojowisko znajdują się teraz zakłady sodowe.

Po drugiej stronie rzeki jest sporo miejsca, można bu tam urządzić mały park " na dziko" z symbolicznym kamieniem i małą kapliczką, gdzie każdy mógłby pomedytować, pomodlić się i poprosić Boga o spokój dusz poległych, pomordowanych i ich oprawców.Zasadzone Krzewy i kwiaty powinny zakwitać na czerwono, co byłoby osobliwością tego parku i jednocześnie przypominało by tą wielką bezsensowną rzeź i morze krwi przelanej przez najlepszych żołnierzy Rzeczypospolitej w bratobójczej walce.

 Teraz to miejsce wygląda wręcz sielsko i nikt nie pamięta o tym co się tutaj działo tego feralnego 1666 roku i jak straszliwą ofiarę złożyli w tym miejscu zasłużeni żołnierze Rzeczypospolitej.

     Jan III Sobieski

Wielkie Ci Boże dziękczynienie od całego

świata za Jana ocalenie

Za to, że z konia powalonego

Kompani za ręce uchwycili i wywlekli nieusieczonego

Gdyby wtedy przy noteckim brodzie

głowę położył

Do odsieczy wiedeńskiej przecież

by nie dożył

Kto by turecką ordę zatrzymał

Kto chrześcijan by bronił

i krzywym szablom się nie imał

Kto husarię by poprowadził

Kto z nieprzyjacioły by się wadził

Kto granic Rzeczypospolitej by pilnował

Kto by tu dowodził i panował

Kto by Wilanów zbudował i Marysieńkę kochał

Gdyby lud już wtedy po nim szlochał

Kto by historię świata tworzył

Gdyby on na mątewskich polach życia swego dożył

Jakby wyglądała Polska, Europa cała

Gdyby nad Janem ręka Boska nie czuwała.

Wielki hetman i późniejszy król nie wspominał na pewno dobrze tej bitwy, była dla niego zawsze 

wstydliwym epizodem w jego karierze wojennej.

 

Noteci wstęga ciągnie się leniwie

Turystyczną jednak też może być atrakcją

Park " Ku przestrodze" nad nią pokazać

I przystań wioślarską zbudować

Choć może rzeka malowniczo nie meandruje

To spokojny spływ też serce raduje

Bitwę pod Mątwami należy tu pokazać

Ideę wojny domowej raz na zawsze zmazać

Mały park na dziko zaprojektować

Promenadę wzdłuż brzegu poprowadzić

Działać szybko, się nie wadzić

Wśród zieleni i kwiatów  wytchnienie zaproponować

Czerwienią wzruszyć każde polskie sumienie

I w małej kapliczce prosić o wybaczenie.

***

Takie miasto kwieciste, zielone

A wizją wojny domowej splamione

Dlatego park " Ku przestrodze" zbudować trzeba

Kamień Sobieskiego z rękami wzniesionymi do nieba

Ociekająca krwią szabla Lubomirskiego

Która obmyta w wodzie być musi

Niech już nigdy na Kujawy to nie wróci
Szukajmy zgody, kompromisów, porozumienia

Nie sięgajmy po broń niszcząc marzenia

Braterską krwią niech nie nasiąka ta ziemia

W oazę spokoju i radości niech się raczej zmienia.

***

Na dużym kamieniu sylwetka hetmana między końmi wleczona

Obok Noteć płynie spokojnie rozleniwiona

Krwawych bitewnych scen była niegdyś świadkiem

Mątwa nie nazywała się wcale przypadkiem

Na czerwono- błękitnym tle scena uwieczniona

Przypomniała by o bitwie i dziękowała, że Jan nie skonał.

Gdy tylko pomyślę o tej bitwie ciągle nowe układają się strofy, pobudzona wyobraźnia i fakt że przez tyle lat nikt nie zdobył się żeby to w jakiśkolwiek sposób upamiętnić wyzwalają dodatkowe siły aby to w końcu zmienić.

Nie ma żadnego znaku

Nic potoków przelanej krwi nie przypomina

Wielką ofiarę 

w naszych sercach spowiła mroźna zima

Czy zasłużyli na to

wielcy Rzeczypospolitej rycerze?

Za  tak okrutne podziękowanie od Ojczyzny

nawet zagon kwiatów nad Notecią się nie zbierze?

Nie stanie tu żaden kamień pamięci?

Szkoda, oni ponieśli męczeńską śmierć

Jak wszyscy święci razem wzięci.

Jak wielka rąbanka na rzeźnickim stole

Zasłana ciałami była nadnotecka ziemia

Potoki, strumyki krwi spływały

Czerwona była rzeka

Poćwiartowane ciała gęsto zaścielały pola

Wspaniałych żołnierzy płaczem żegnała kujawska rola

Nurt Noteci jeszcze długo niósł krew  obrońców Ojczyzny

W sumieniach zwycięzców zostały głębokie blizny.

Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze

dla Ojczyzny ratowania rzucił się przez morze

Śpiewamy w Hymnie oddając cześć żołnierzom wielkiego hetmana

Wielu z nich poległo przy brodzie nad Notecią

Uświęcając te pola krwią przelaną przez braci

Płynącą potokami, sączącą się strumykami

Wsiąkającą godzinami w kujawską ziemię

Reszta tej szlachetnej krwi popłynęła z nurtem rzeki

Rzeki której wody długo były czerwone

Czerwone jak maki pod Monte Cassino

Może tak uczcić te pola gdzie kwiat narodu zginął

Czerwonymi kwiatami jak ich krew przelana

Kopcem czerwonych kamieni symbolizującym poćwiartowane ciała

Małą kapliczką, przy której modlitwy do Boga popłyną

By duch zgody i porozumienia w narodzie nie zaginął.

Morze czerwonych kwiatów zaleje brzeg Noteci
Spłynie ku rzece jak krew żołnierzy
Poćwiartowanych Czarnieckiego dzieci
Wykrzyczy czerwienią swoje cierpienie
Dajmy im taki park
Jako nasze dziękczynienie.

Krew żołnierzy w czerwone kwiaty zaklęta
Ziemia nad Notecią jest nieomal święta
Uświęcona bohaterską ofiarą Czarnieckiego rycerzy
Tysiące poćwiartowanych
Nad brzegiem tej rzeki leży.

Nie pomogła nawet husaria
Pokotem padały ciała
Stosy ich leżały
Jak na wielkim polowaniu
Potem prawdziwa rzeź się stała
Zaczerwieniły się pola
Strumienie krwi do rzeki spływały
Król i wielki hetman byli bezradni
Obrońcy Ojczyzny, wyborni żołnierze
Z rąk braci tu zginęli
Nie zapomnimy o tym?
Ja w to wierzę.