Zbliża się Wielka Premiera

Zbliża się wielkie wydarzenie, za kilkanaście dni 22 października w inowrocławskim Teatrze Miejskim odbędzie się premiera filmu "Makabryczna noc". W dzisiejszym poście wykorzystałem fotografie Instytutu Filmowego uth.

Co się wydarzyło tej nocy teraz wiedzą już chyba wszyscy inowrocławianie, ale myślę że najlepiej odda to treść mojego wiersza napisanego na podstawie wspomnień Józefa Durzyńskiego, lekarza więziennego.

Wspomnienie

Niedziela 22 października

od dwóch dni jestem lekarzem więziennym

na razie raczej lekarzem dusz

powierzali mi swe troski, obawy, rozpacz, ból

on jeden przejęty przedziwnym strachem

coś więcej czuł

zaległa cisza nocna

groźna

jak ciemnogranatowe chmury latem

z trwożliwego snu wyrwały nas hałasy

donośne komendy, strzały

kobiece krzyki

tupot podkutych butów

zgrzyty otwieranych zamków

wywoływano nazwiska

w pośpiechu kopnięciami

wyrzucano więźniów z cel

popychani, uderzani kolbami karabinów

zostali spędzeni na więzienny plac

prezydencki dziwny lęk

znajdował swój sens

potężny huk strzałów wstrząsnął więzieniem

gęsto padały ciała

ohydne, napuchłe twarze Niemców 

jak wygłodniałe tygrysy

na starożytnej arenie

widok, który do końca moich dni

przed oczyma zostanie

krew i bryzgi mózgu 

marynarką z podłogi ścierane

odgłosy bicia, jęki, śmiechy, naigrawania

wyzwiska, krzyki, kolejne strzały

wszystko mieszało się w dziki

okrutny hałas

przed świtem koniec

szarzało niebo 

oprawcy opuszczali więzienie

w blasku wschodzącego słońca

widziałem stosy ofiar

splątanych, zbratanych

bez względu na pochodzenie

jak Chrystusa jeszcze ich z szat obdarto

ciała wywleczono za mury

do rowów

zdrętwiały słyszałem głuchy trzask

każdego wrzucanego ciała

pięćdziesiąt sześć uderzeń w piach

takiego pogrzebu ta ziemia

jeszcze nie widziała.

Wydarzenie tragiczne, przejmujące, więc poświęciłem mu niejeden wiersz i kilka z nich pojawi się w dzisiejszym poście, a pewnie jeszcze niejeden w przyszłości napiszę.

Makabryczna noc
okrutna
podpici esesmani
plac inowrocławskiego więzienia
w miejsce nocnego polowania będą zmieniać
głośne rozkazy
krzyki
szamotanina
światła latarek

huk strzałów

jęki
ból
strach
padające pokotem ciała
wywlekane do rowów

błysk łopat

tak kujawska ziemia
56 swych zacnych synów
przyjmowała

ciała zgarnięte do rowów
jak śmieci, czy zwiędłe liście
minęły długie miesiące
nim znalazły mogiły
po latach są bohaterami
w naszych sercach
zawsze dla nich miejsce mamy.

W pijackim zwidzie bawili się w polowanie

strzelali do bezbronnych, zastraszonych ludzi

w ciemnościach rozjaśnionych smugami świateł latarek

wśród krzyków,wyzwisk, donośnych rozkazów

jedną z ofiar bestialsko oskalpowano

pokot był obfity

56 pokrwawionych, splątanych ciał

wspomina to kamień

on jeszcze wieki będzie tu stał.

Zbliżają się dni październikowe

stoją jak dawniej sąd i więzienie

w pobliżu jest pamiątkowy kamień

w murze przypominająca tragedię tablica

makabrycznej nocy obrazy

teraz ponownie staną przed oczyma

film na więzienny dziedziniec nas zaprowadzi

przypomni grozę ponurej egzekucji

nasączy nasze serca bólem i współczuciem 

od tych obrazów długo jeszcze

nie będziemy mogli uciec.

Film o "makabrycznej nocy" będzie fabularyzowanym dokumentem odtwarzającym z największą starannością ( na miarę możliwości dotarcia do faktów i szczegółów po tylu latach) to tragiczne wydarzenie, jedno z najokrutniejszych i najbrutalniejszych w historii Inowrocławia.
Film został zrealizowany przez Unisławskie Towarzystwo Historyczne, reżyserem obrazu jest Sebastian Bartkowski.
Koordynatorami w Inowrocławiu byli Małgorzata Zubek i Józef Adam Siej, w produkcję zaangażowało się mnóstwo ludzi pomagając dotrzeć do zdjęć, dokumentów, opowiadających wspomnienia dotyczące tego wydarzenia, także powojennej ekshumacji zwłok, pogrzebu, czy też pomagając dotrzeć do osób posiadających jakiekolwiek informacje na te tematy.

W październikową noc wielkie polowanie

Podpita tłuszcza zabawy szukała

Jak szaraki napędzone nagonką

Wielkim pokotem padały ciała

Rzeź odbiła się echem w całej Europie

Wywleczono zwłoki do rowów 

za murami więzienia

Tam przysypane na pogrzeb czekały

Dopiero po wojnie ich mogiły możemy odwiedzać.

 Strzały na więziennym placu
ciemność
światła latarek
krzyki
jęk bólu
błysk noża
płat skóry z włosami obdarty
rubaszne śmiechy panów świata
kiry łopoczące pod obłokami
za murami czekają rowy
pod piachem gromadzą się ciała
długo czekali na pogrzeb
teraz nasza modlitwa
myśli i wspomnienia
wygrzebują ich z rowów
wiozą z honorami na lawetach
nad konduktem powiewa biało-czerwona
honorowych salw nie ma
to byłby nietakt
Waszą ofiarę zawsze
będziemy pamiętać.

W filmie oprócz aktorów, grup rekonstrukcyjnych zagrali również inowrocławianie, kruszwiczanie.

 Były również okazje do zaprezentowania moich wierszy.

Dzięki staraniom ekipy realizującej film odnowiono kamień upamiętniający to wydarzenie.

Jeden duży polny kamień

Na nim wyrytych słów kilka

Jedna noc...

Niezwykłe polowanie

Strzały i śmiechy

Rubaszne pijackie żarty

Pięćdziesięciu sześciu niewinnych ludzi

Scyzoryk w ręku, krew

Płat skóry z głowy obdarty

Tak się bawili panowie świata

Zwierzyna zaś padła

nie byle jaka.

W cieniu więzienia

potężny głaz się wynurza

kamień pamięci o wielkiej zbrodni

przypomina nocne strzały

padające bezwładnie ciała

bestialską rozrywkę panów świata

ta pamięć na wieki

pod murem tego więzienia zostanie.

Odrestaurowane zostały również miejsca spoczynku zamordowanych, krzyże wymieniono na granitowe, wytyczono nowe alejki.

Realizatorzy filmu w ramach projektu "Historican-Tropiciele Prawdy" pracują nad innymi, również niezwykle interesującymi obrazami.