Sierpniowe Kalendarium Kujawskie

1

 1834 r- w Warszawie urodziła się Jadwiga Łuszczewska pseudonim Deotyma, poetka i powieściopisarka, autorka m.in. powieści historycznej "Panienka z okienka". Zmarła w 1908 r. Jej rodzina wywodzi się z Łuszczewa nad Gopłem.

1926 r- w domu na "Harendzie" zmarł Jan Kasprowicz (ur. 1860), jeden z najwybitniejszych polskich poetów, dramaturg, tłumacz, krytyk literacki i teatralny, w latach 1909- 1922 profesor Uniwersytetu Lwowskiego. Pochodził z kujawskiej wsi Szymborze, teraz dzielnicy Inowrocławia.

1928 r- ukończono budowę pierwszego domu Spółdzielni Mieszkaniowej "Zagroda" w Inowrocławiu.

1934 r- powiat inowrocławski został podzielony na 6 gmin: Dąbrowa Biskupia, Inowrocław- Wschód, Inowrocław- Zachód, Złotniki Kujawskie, Rojewo i Gniewkowo.

2

1906 r- w Sławsku Wielkim urodził się Stanisław Waszak, wybitny statystyk i demograf, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu. był oddanym propagatorem twórczości Jana Kasprowicza i kultury kujawskiej. W1939 roku otrzymał nagrodę kulturalno-naukową miasta Inowrocławia, a w 1973 r. honorowe członkostwo Towarzystwa Miłośników Miasta Inowrocławia, zmarł rok później.

1977 r- w Poznaniu zmarła Zofia Swinarska ( ur.1883 ), w latach 1925-1933 dyrektorka Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Inowrocławiu.

3

1878 r- w Szymborzu urodził się Ludwik Posadzy pseudonim Brat mniejszy- filozof, pedagog i bibliotekarz. W 1909 r. wydał w Inowrocławiu pracę historyczną " O posłannictwie narodów europejskich. Pomysły do filozofii dziejów Francji, Niemiec i Polski".

Prowadził badania nad wychowaniem dzieci. W 1939 r. zamordowany został przez Gestapo w poznańskim Forcie VII.

4

1913 r- Teatr Polski z Poznania wystawił w Inowrocławiu "Zemstę" Aleksandra Fredry.

1952 r- zmarła Lucyna Kompf (ur.1880 ), długoletnia nauczycielka języka francuskiego w Gimnazjum Marii Konopnickiej. W okresie międzywojennym prowadziła Prywatną Szkołę Powszechną Towarzystwa Gimnazjum Żeńskiego.

5

1889 r- urodził się Karol Kopeć, nauczyciel, działacz społeczny.
W latach 1928- 1934 uczył Geografii w Seminarium Nauczycielskim Żeńskim oraz kierował Szkołą Ćwiczeń w Inowrocławiu.
W 1933 r. wydał przewodnik pt. "Inowrocław, Kruszwica, Strzelno, Pakość, Mogilno, Trzemeszno".
Od 1934 r. był inspektorem szkolnym w Wejherowie. W 1939 r. został rozstrzelany przez hitlerowców.

 6

1851 r- w Sławsku Wielkim urodził się Stanisław Ogurkowski, dyrygent chórów, nauczyciel, pianista i kompozytor. Pracował i tworzył kolejno w Inowrocławiu i Bydgoszczy, gdzie prowadził własną szkołę muzyczną oraz w Poznaniu.Zmarł w 1909 roku.

7

1808 r-urodził się Kajetan Kieśliński, grafik, rysownik i bibliotekarz. Wykonał wiele rysunków m.in. zabytków Inowrocławia, mających wielkie znaczenie dokumentalne. Zmarł w 1849 r. w Kórniku.

8

1838 r- urodził się Aureli Kompf ( W źródłach nie ma zgodności, co do tej daty), długoletni proboszcz w Górze, a od 1892 r.- w Inowrocławiu. Założył Towarzystwo Robotników Polsko- Katolickich i Towarzystwo Organistów. Był orędownikiem pracy organicznej. Zmarł w 1895 roku w Inowrocławiu.

9

 1898 r- urodził się Roman Sment, kupiec i działacz społeczny. był prezesem Towarzystwa Powstańców i wojaków, Stronnictwa Narodowego i Polskiego Związku Zachodniego w Pakości.

10

1218 r- w Inowrocławiu przebywał książę Konrad Mazowiecki i wystawił tu dokument dla jednego z rycerzy (Grabica).

1250 r- książę kujawski Kazimierz przyznał wieś Niemojewko zakonowi joannitów.

11

1960 r- zmarł Stanisław Sroczyński ( ur. 1896 ), dr med. lekarz inowrocławskiego uzdrowiska, dyrektor Sanatorium Pkp. Redagował " Wiadomości Zdrojowe".

12

1415 r- właściciel Pakości Tomko z Węgleszyna otrzymał od króla Jagiełły przywilej celny.

1923 r- w Strzelnie zmarł Włodzimierz Wojciechowski ( ur. 1863 ), naczelnik i prezes Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", prezes Towarzystwa Przemysłowców w Strzelnie, powstaniec wielkopolski. W niepodległej Polsce kierował tamtejszym Bankiem Ludowym.

13

1929 r- zmarł dr Władysław Szenic, chemik cukrowni "Pakość".

14   

1432 r- Jan Rosiejewski z Dąbrówki, sędzia inowrocławski i bydgoski, w nagrodę za wierną służbę otrzymał sumę 100 grzywien od króla Władysława Jagiełły.

15

1815 r- powstała pierwsza poczta w Pakości.

1878 r- urodził się Bronisław Dietl, urzędnik państwowy, w latach 1922-1929 starosta inowrocławski. Zmarł w 1952 roku w Poznaniu.Jego syn Jerzy był profesorem ekonomii na Uniwersytecie Łódzkim i senatorem RP.

1945 r- wikarym w parafii św. Mikołaja w Inowrocławiu został ks. Adam Fabianowski  (1909- 1983)  później długoletni proboszcz parafii Św. Józefa, budowniczy kościoła.

16

1726 r- Anna Samsiecka więziona od dwóch miesięcy w Inowrocławskiej wieży ratuszowej za kontakty z siłami nieczystymi skazana została przez sąd inkwizycyjny na karę śmierci.

Spłonęła na stosie rozpalonym na Przedmieściu Stodolnym, tuż za Bramą Bydgoską.  

1887 r- urodził się Mateusz Zabłocki, ksiądz, powstaniec wielkopolski, działacz społeczno-polityczny. We wrześniu 1939 r. organizował obronę Trzemeszna przed wojskami niemieckimi.

17 października 1939 roku został rozstrzelany w więzieniu inowrocławskim.

17

1853 r- w Fordonie urodził się Piotr Paliński, nauczyciel, publicysta, redaktor strzeleńskiego "Nadgoplanina", współpracownik "Dziennika Kujawskiego". Zmarł w 1960 roku. 

1931 r- w Baranowiczach urodził się Tadeusz Śliwak, lekarz, pilot szybowcowy. Zdobył złotą odznakę szybowcową z 3 diamentami. Był prezesem Aeroklubu Kujawskiego w Inowrocławiu. Zmarł w 1988 roku w Warszawie.

1990 r- w wieku 61 lat zmarł Zbigniew Kwiatkowski, znany inowrocławski lekkoatleta, wychowawca wielu znakomitych sportowców, reprezentantów Polski i olimpijczyków, związany z KS Noteć i MKS.

18

1966 r- w Chełmiczkach zmarł Antoni Mielcarek ( ur. 1894 ), rolnik, aktywny działacz społeczny.

19

1894 r- powstało towarzystwo gimnastyczne "Sokół" w Strzelnie.

1920 r- w Inowrocławiu urodził się Czesław Głodek, jeden z drużynowych inowrocławskich Szarych Szeregów. W 1944 r. stracony w Żabikowie.

1973 r- zmarł Ludwik Edmund Płotka ( ur. 1896 ), znany mleczarz inowrocławski, działacz Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół".

20

1862 r- urodził się Adam Znaniecki, ziemianin, właściciel Łąkocina i Góry, działacz społeczny i gospodarczy, pierwszy polski starosta powiatu inowrocławskiego po okresie zaborów. Zmarł w 1919 roku w Poznaniu.

21

1859 r- urodził się Ludwik Kasprzak, mistrz siodlarski, działacz narodowy, znany z nieugiętej postawy wobec niemieckiej administracji w czasie strajku szkolnego w Inowrocławiu w latach 1906-1907. Zmarł w 1938 r. w Poznaniu.

22

1807 r- na Kalwarii Pakoskiej zmarł ks. Michał Wochelski herbu Pietyróg, proboszcz inowrocławski, renowator fary Św. Mikołaja i kościoła Ruiny. Brał udział w powstaniu kościuszkowskim. 

1882 r- zmarł August Bast ( ur.1823 ),oberżysta inowrocławski, najprawdopodobniej narodowości żydowskiej. Od jego nazwiska wzięła się nazwa hotelu.  

1920 r- 59 Pułk Piechoty Wielkopolskiej z Inowrocławia zajął Łomżę.

23

1881 r- zmarł dr Leon Czaplicki (ur.1827 ), filolog klasyczny, od 1856 r. nauczyciel w tzw. wyższej szkole chłopców( później gimnazjum w Inowrocławiu), opiekun tajnego kółka literackiego "Wincenty Pol", wychowawca Jana Kasprowicza.

1885 r- zmarł Fryderyk Wilhelm Neubert ( ur.1809), burmistrz inowrocławski w latach 1838-1878.

24

1873 r- w Inowrocławiu zmarł Mateusz Rakowski ( ur. 1813 ), powstaniec styczniowy, uczestnik bitwy pod Krzywosądzą.

25

1934 r- "Dziennik kujawski"  opublikował artykuł pewnego dziennikarza warszawskiego pt. " O Solankach w tonie minorowym". Autor poddał krytyce sposób reklamy uzdrowiska, kopcący komin w centrum parku, prymitywne urządzenia w kąpielach borowinowych.

1885 r- 'Gazeta Toruńska" doniosła, że do cesarza Wilhelma I udała się deputacja w sprawie niesłusznych wywłaszczeń na kujawskich wsiach. W jej skład wchodził m.in. Tomasz Kozłowski (1840-1911), właściciel ziemski z Pławinka, zasłużony dla rozwoju kółek rolniczych, od 1905 r. przewodniczący Towarzystwa Rolniczego Inowrocławsko-Strzelińskiego.

26

1880 r- w Ostrowie nad Gopłem urodził się Juliusz Trzciński, ziemianin, działacz polityczny, poseł na Sejm, minister b. dzielnicy pruskiej. W 1939 roku został zamordowany przez hitlerowców.

1900 r- zmarł Lucjan Grabski ( ur. 1842 ), przemysłowiec i działacz narodowy, długoletni członek inowrocławskiej Rady Miejskiej, współzałożyciel Wydawnictwa i Drukarni " Dziennika Kujawskiego"  

1940 r- Gestapo aresztowało ok. 200 duchownych z rejencji inowrocławskiej.

1946 r- zmarł Stanisław Tretyn ( ur. 1873 ), młynarz, społecznik, honorowy obywatel Pakości.

1970 r- zmarł Leon Mischke ( ur. 1899 ), pierwszy dyrektor Janikowskich Zakładów Sodowych(1957- 1963 ).

27

1867 r- urodził się Kazimierz Jankowski, redaktor" Dziennika Kujawskiego"represjonowany przez władze niemieckie za wspieranie strajku szkolnego.

28

1850 r- urodził się Michał Kozłowicz , kupiec, mistrz stolarski, działacz kulturalny, nieugięty obrońca interesów Polaków na forum inowrocławskiej Rady Miejskiej. Zmarł w 1901 roku w Odessie. 

1894 r- zmarł Paul Dierich ( ur. 1834 ), w latach 1879-1894 burmistrz Inowrocławia.

29

1842 r- urodził się Bolesław Karol Noskowski, nauczyciel muzyki, powstaniec styczniowy, pierwszy opiekun koła literackiego młodzieży polskiej "Wincenty Pol" w Inowrocławiu.

1956 r- w Gdańsku zmarł Wiktor Gosieniecki ( ur. 1876 w Strzelnie), artysta malarz, rysownik, wykonawca wielu polichromii kościołów wielkopolskich.

30

1980 r- zakończył się 53 godzinny strajk solidarnościowy w Zakładzie komunikacji Autobusowej w Inowrocławiu.     

31

1906 r- w Pakości rozpoczął się strajk młodzieży szkolnej.

Domagano się nauki religii w języku polskim.

1926 r- inowrocławskie gimnazjum męskie otrzymało imię Jana Kasprowicza.