Lutowe Kalendarium Kujawskie

1

1881-  zmarł Andrzej Budzinski (ur.1813), powstaniec 1848 r. i 1863 r. długoletni radny miejski i współorganizator Banku Ludowego.

1945- kierowniczką Publicznej Szkoły Powszechnej nr 2 im. Panny Maryi w Inowrocławiu została Maria Stempowa (ur.1905), która przez blisko 25 lat prowadziła tę placówkę, nadając jej wzorcowy charakter.

2

1878- urodziła się Justyna z Trzcińskich Wichlińska, znana działaczka społeczna i narodowa z Tuczna, założycielka" Bursy ziemi Kujawskiej" w Inowrocławiu ( 1920). Zmarła w Warszawie w 1964 roku.

1946- w Gnieźnie zmarł ks. kan. Edward van Blericq (ur.1895), wikariusz generalny gnieźnieński, w latach1941-1945 duszpasterz i organizator życia religijnego w Inowrocławiu.

1970- w  Szczecinie zmarł dr. Józef Krzymiński jr (ur.1893), lekarz w Bydgoszczy i Szczecinie, uczestnik powstania wielkopolskiego w Inowrocławiu, wojny polsko-bolszewickiej i powstania warszawskiego.

3

1887- w Inowrocławiu urodził się Kazimierz Greger, kupiec i fotograf, od 1910 r. własciciel znanego w Poznaniu składu aparatów fotograficznych, redaktor "Wiadomości Fotograficznych"

4

1881- w Inowrocławiu urodził się Jan Roman Królak, kierownik Drukarni "Dziennika Kujawskiego" (1910-1922), aktywny działacz Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Zmarł w 1936 roku w Poznaniu.

5

1980- na trasie z centrum Inowrocławia do Mątew oddany został do użytku nowy wiadukt nad magistralą węglową.

6

1565- zmarł Andrzej Kościelecki h. Ogończyk (ur.1522), magnat blisko związany z dworem królewskim, kasztelan i wojewoda inowrocławski, przeciwnik ruchu egzekucyjnego.

7

1879- Paul Dierich (1834-1894) objął stanowisko burmistrza Inowrocławia, które piastował do śmierci.

1919- w Inowrocławiu powstał 5 Pułk Strzelców Wielkopolskich.

1925- w Poznaniu zmarł ks. Józef Kurzawski (ur.1870), długoletni proboszcz w Pakości, działacz narodowy, powstaniec wielkopolski. Był posłem do Parlamentu Rzeszy Niemieckiej i posłem na Sejm II Rzeczypospolitej.

1984- zamordowany został Piotr Bartoszcze ze Sławęcina, działacz "Solidarności" Rolników Indywidualnych na Kujawach.

8

1987- w Inowrocławiu zmarła Bronisława Wajs, zwana "Papusza" (ur.1908), ludowa poetka cygańska.

9

1359- król Kazimierz Wielki nadał Pakości prawa miejskie.

1685- zmarł Józef Działyński h. Ogończyk, w latach 1650-1660 starosta inowrocławski, fundator Kalwarii w Pakości.

1917- przy dzisiejszej ulicy Zapadłe nastąpiło osunięcie się ok. 2000 m sześciennych ziemi i powstało głębokie, wypełnione wodą zapadlisko zwane potocznie "Zarwane".

1935- rozpoczął się strajk 180 robotników z huty szklanej Henryka Podkomorskiego w Inowrocławiu ( poźniej HSG "Irena").

 

10

1321- w kościele Św. Mikołaja ogłoszony został wyrok w procesie polsko- krzyżackim. Zakon skazany został na zwrot Pomorza Gdańskiego i odszkodowanie pieniężne.

1865- zmarł Tadeusz Wolański h.Przyjaciel (ur.1785), starosta inowrocławski, starożytnik i kolekcjoner. Wszystkie swoje zbiory przekazał instytucjom kulturalnym i naukowym.

1945- ukazał się pierwszy numer "Nowin Inowrocławskich", których redaktorem był satyryk Józef Prutkowski (1915-1981).

11

1867- urodził się Kazimierz Przyłuski, znany budowniczy inowrocławski. Wzniósł m.in. kościół pw. Zwiastowania NMP, hotel "Bast", Bank Ludowy, liczne kamienice.

1986- w Bydgoszczy zmarł Kazimierz Borucki-Rola (ur.1898), konserwator dzieł sztuki, muzeolog, artysta- malarz. Pochodził z Inowrocławia.

12

1926- w Poznaniu zmarł dr Wacław Dionizy Swinarski (ur.1870), sędzia Najwyższego Trubunału Administracyjnego w Warszawie. W latach 1906-1918 prowadził w Inowrocławiu biuro adwokackie dając się poznać jako odważny obrońca Polaków. 

13

1362- ksiażę Władysław Biały potwierdził zamianę Ściborza na Złotniki dokonaną między wojewodą Mościcem a jego bratankami.

1916- w Pakości powstała pierwsza drużyna harcerska, nosząca imię Piasta.

14

1874- w Popowie k.Kruszwicy urodził się Edward Trzciński, dr nauk politycznych, poseł do parlamentu niemieckiego, działacz gospodarczy i narodowy. Zmarł w 1948 r. w Inowrocławiu.

1968- zmarł dr Józef Torliński (ur. 1911), znany inowrocławski lekarz laryngolog.

1984- zmarł Józef Aleksandrowicz (ur.1915), dyrektor Drukarni ZW CRS w Inowrocławiu, regionalista i działacz kulturalny, współzałożyciel Towarzystwa Miłośników Miasta Inowrocławia, autor licznych prac popularyzujących dzieje regionu kujawskiego.

15

1843- urodził się August Rincklake, architekt niemiecki, profesor politechniki w Charlottenburgu, projektant kościoła Zwiastowania NMP w Inowrocławiu. Zmarł w 1915 r. w Berlinie.

1930- Prymas August Hlond erygował parafię Opatrzności Bożej w Mątwach.

1936- "Dziennik Kujawski" doniósł o odznaczeniu Orderem Polonia Restituta znanego pilota Kazimierza Burzyńskiego (ur.1897 w Chełmcach), który zginął w 1944 r. w katastrofie lotniczej pod Montrealem.

16

1895- zmarł ks. kan. Witalis Maryański, kapelan arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Pochodził z Gniewkowa.

1904- urodził się Kazimierz Zygmunt Świtek, czołowy bokser inowrocławski lat dwudziestych.  1924 r. zdobył Mistrzostwo Polski w wadze lekkiej i reprezentował kraj na Olimpiadzie w Paryżu.

W 1975 roku wyemigrował do Berlina Zachodniego. 

17

1862- urodził się Wincenty Wąsowicz, farmaceuta, właściciel apteki "Pod Orłem", zniszczonej w 1939 r.działacz społeczny, pierwszy polski dyrektor warzelni soli przy ulicy Pakoskiej.Zmarł w 1923 roku.

1956- utworzony został inowrocławski oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, które jest wydawcą periodyku "Ziemia Kujawska".

18

1263- jeden z komturów krzyżackich (prawdopodobnie z Nieszawy) obległ Inowrocław wymuszając złożenie okupu w wysokości 48 grzywien.

1904- urodził się Kazimierz Pietrzak, znany introligator inowrocławski.

19

1863- gen. Ludwik Mierosławski poniósł porażkę w bitwie pod Krzywosądzą.

1977- w Inowrocławiu zmarł Feliks Ustasiak (ur.1891),drukarz i księgarz. W latach 1931-1935 drukował "Dziennik Kujawski".   

20

1872- urodził się Marian Kompf, mistrz introligatorski, pierwszy polski introligator w Inowrocławiu. Zmarł w 1933 roku.

21

1945- przy ul. Sienkiewicza 1 w Inowrocławiu pracę rozpoczęła pierwsza po wojnie przychodnia lekarska.

22

1914- powstała oficjalnie pierwsza inowrocławska drużyna skautowa, znana później jako 1 DH im. księcia Józefa Poniatowskiego. Jej inicjatorem był ks. Ignacy Geppert, a pierwszym drużynowym- pomocnik kupiecki Jan Kłoś.

23

1919- z inicjatywy Janiny Czarlińskiej powstał w Inowrocławiu oddział polskiego Czerwonego Krzyża. Pierwszym prezesem został drogista Czesław Lewandowski, a zastępcą- Justyna Wichlińska.

1900- zmarł Teodor Daniel (ur.1846), hotelarz niemiecki, właściciel hotelu "pod Lwem". 

24

1866- w Mogilnie urodził się Józef Dzioch, znany bławatnik inowrocławski, długoletni prezes Towarzystwa Młodych Przemysłowców i Towarzystwa Przemysłowo-Rzemieślniczego. Zmarł w 1951 roku.

1883- urodził się Józef Królak, drukarz i dziennikarz, w latach1907-1914 redaktor odpowiedzialny "Dziennika Kujawskiego". Założył Towarzystwo Abstynentów "Wyzwolenie". Zmarł w 1967 r.

1954- w Inowrocławiu powstał oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego. 

25

1837- w Rzadkwinie nad jeziorem Pakoskim urodził się Józef Glanc, rzeźbiarz ludowy, autor kilkudziesięciu oryginalnych krucyfiksów, z których wiele znajduje się obecnie w kościołach kujawskich. Zmarł w 1930 r. w Poznaniu.

26

1931- kupiec Marian Lipczyński został burmistrzem Pakości.

27

1977- otwarty został Klub Międzynarodowej Prasy i Książki w Inowrocławiu.

28

1837-urodził się Józef Chociszewski, pisarz ludowy, publicysta, księgarz i wydawca, pierwszy redaktor "Dziennika kujawskiego", wielokrotnie represjonowany przez władze niemieckie. Zmarł w 1914 r. w Gnieźnie.

29

1268- "Bracia gwiazdowi", którzy założyli w pobliżu wschodniej bramy miejskiej szpital Św. Ducha, otrzymali od księcia Siemomysła trzy wsie; Marulewy, Dalkowo i Śrubsk.