W 1887 roku w Inowrocławiu powstało Polskie Towarzystwo Pożyczkowe dla miasta i pobliskich wsi pod nazwą " Spółka Kujawska", dwa lata później przekształcony w Bank Ludowy.Powołanie tego banku było znakomitym pomysłem polskiej śmietanki intelektualnej miasta mającym ożywić gospodarcze znaczenie polskich firm, ułatwić im konkurencję z obcym kapitałem i obudzić patriotyzm.Bank skupiał jako członków wyłącznie Polaków , spełnił zamierzone cele z nawiązką pozwalając na dynamiczny rozwój polskich przedsiębiorstw, budzenie się u Polaków narodowej świadomości i nie dopuszczenie do pruskiej hegemonii.W pierwszym okresie działalności najaktywniejszymi działaczami byli : dr Zygmunt Wilkoński- założyciel Parku Solankowego,dr Teodor Rakowski, kupiec Władysław Popławski, rolnik Józef Kozłowicz, sędzia Łyskowski, kupiec Wituski, ziemianin Julian Perliński i Wilhelm Łyskowski, rolnik Franciszek Szypra.Ich nazwiska, oryginalne podpisy jak i wielu innych przedstawię za chwilę publikując fragmenty Statutu Banku Ludowego z 1889 roku. Statut jest kolejnym sensacyjnym dokumentem który jest nieznany , niedostępnym do tej pory, a mogę go zaprezentować.W latach największego rozkwitu prezesem Rady Nadzorczej był ks. Antoni Laubitz, wiceprezesem dr Józef Krzymiński- pierwszy prezydent Inowrocławia i wybitny działacz narodowy. W skład zarządu wchodzili: dr Stanisław Wachowiak- w odrodzonej Polsce minister do spraw byłej dzielnicy pruskiej, Filip Niklewski, Antoni Szeffs.Wielki patriota, założyciel wielu polskich towarzystw i organizacji był prezesem rady nadzorczej banku ludowego w latach 1906-1909 i 1916- 1922.W 1906 roku inowrocławski Bank Ludowy przeniesiono do nowo wybudowanego budynku u zbiegu ulic Staszica i Solankowej, w centralnym punkcie miasta.Decyzję o budowie tego budynku podjął ks. Piotr Wawrzyniak- kolejny wielki działacz i patriota, uhonorowany w naszym mieście swoją ulicą.Dzięki swej silnej woli, ogromnej wiedzy, niespożytej energii i pracowitości oraz umiejętnościom kierowniczym stał się twórcą potęgi polskiego systemu bankowego, czyniąc go konkurencyjnym wobec doskonale przecież zorganizowanego systemu pruskiego.Myślę że ta postać, jego znaczenie w historii regionu zasługuje na oddzielny obszerny artykuł- to wkrótce.Bank rozwijał się bardzo dynamicznie: na początku miał nieco ponad dwustu członków, a np. w 1917 roku już 1888 członków.Początkowa suma wkładów wynosiła 111828 marek, suma pożyczek 138 169 marek natomiast w podawanym 1917 roku wkłady:11759861 marek, pożyczki: 11166389 marek.Już tych kilka liczb pokazuje świetną pracę naszego banku.Przypomnienie tych faktów jest naszym obowiązkiem i powodem do dumy jednocześnie.Bank istnieje niezmiennie w dawnym budynku od 24 marca 1973 roku jako Bank Spółdzielczy.
Tablica ku czci Stanisława Wachowiaka wmurowana w ścianie banku.
Wiele szanowanych nazwisk na tym dokumencie.
