Theatrum- Proces polsko- krzyżacki 1320-1321r.

22 października 2011roku w kościele Św. Mikołaja w Inowrocławiu tak jak przed wiekami odegrał się spektakl przypominający sceny z procesów polsko krzyżackich z początku XIV wieku kiedy pochodzący z Inowrocławia król Polski Władysław Łokietek pozwał przed Sąd Papieski Zakon Krzyżacki w sprawie o zagarnięcie Pomorza Gdańskiego.Nawiązuje to do czasów gdy nasze miasto odgrywało znaczącą rolę w państwie i było jednym z najważniejszych i najprężniejszych grodów w państwie.Warto to przypominać i kultywować średniowieczne tradycje Inowrocławia.

Znowu po wiekach u Św. Mikołaja się spotkali

W tej historycznej pięknej inowrocławskiej sali 

Krzyżacy, Polacy,prokuratorzy, biskupi, Jadwigi zjawa

Przedstawiono widowisko: ni sen to ni jawa

Zakonnicy zarzuty wielkie usłyszeli

Do roli rycerzy Maryi przecież nie dojrzeli

Choć wyrok był skazujący

Zwrot ziem Polsce nakazujący

Zakon do wyroków się nie stosował

Wolę sądów, papieża ignorował

Całe wieki potrzebne były

By bestie butę swą zgubiły.

Aktualny wygląd  i lokalizacja kościoła Św. Mikołaja w którym przedstawiono to historyczne widowisko.

A to przypomnienie gotyckiej perły Inowrocławia- kościół Św. Mikołaja wraz z ratuszową wieżą.Tu na środku rynku zgodnie z zeznaniami świadków odbył się ten proces i ogłoszenie wyroku.

W tym samym kościele, lecz jednak innym

Pośród murów na innym miejscu stojących

Krzyżacy wyroki srogie usłyszeli

I miejsca tego nie cierpieli

Kościół stary później sponiewierali, spalili

Nowo wybudowany też wielokrotnie

Prusacy, Niemcy bezcześcili

Najpierw sól, potem żywność tu przechowywali

Ale relikwii  Św. Wojciecha nie dostali

Umknął im, schował się pod posadzką

Symbol wiary i polskości nie stał się

niemiecką gratką.

Płaszcze z czarnymi krzyżami strach i trwogę wywołujące

Ale też odwagę i chęć odwetu wyzwalające

Nie ma chyba miasta w całej Polsce

Gdzie wspomnienia Krzyżaków są tak gorące

Napsuli nam krwi, budowli naniszczyli

Palili, łupili, mieszkańców wyrzynali

Ci choć w mniejszości, opór wielki stawiali

Jagiełły przystankiem ulubionym byliśmy

Przez co nienawiść wielką wzbudzaliśmy

Mścić się, odgrywać na nas chcieli

Lecz tu nigdy nie brakowało twardzieli

Przez wieki walki z nimi trwały

Teraz pamiątki i wspomnienia tylko pozostały

Zabytków wiele do dziś nie przetrwało

Bo krzyżackie plemię z powierzchni je ścierało

Kościół Św. Mikołaja stał się tej walki symbolem

Choć na nowym miejscu bronił polskości z honorem.

Kasandryczna przepowiednia Królowej Jadwigi wpleciona w widowisko, chociaż faktycznie miała miejsce 76 lat później w 1397roku.

 

Jadwigo tyś ten gród sobie dawno już wybrała

I jego patronką po wiekach zostałaś

Zaraz po śmierci za świętą Cię uznawano

Ale dopiero nasz honorowy obywatel nadał Tobie takie miano

To w tym mieście zawsze, niezmiennie Cię kochano

I nawet teraz z chęcią pomnik Twój stawiano

Znienawidzonemu wrogowi wielką klęskę przepowiedziałaś

I jak zwykle rację Wielka Królowo rację miałaś

Szkoda że Jagiełło zwycięstwa do końca nie wykorzystał

I Krzyżak bruździł długo jeszcze, bo po bitwie zmartwychwstał.

Konradowic, Łokietek, Jagiełło, ludzie w Inowrocławiu znani

Przez Krzyżaków nigdy nie byli lubiani

Nasi krajanie potrafili ich pobić, upokorzyć

Cieszyli się że mogli takich chwil dożyć

Choć zakon w wielką zbrojną siłę wyrastał

Potężnej zaciężnej armii się dochował

bo złotem szastał

W największej bitwie tamtych czasów

pola jednak nie dotrzymał

Nie jeden Wielki Mistrz się w grobie zżymał

Jagiełło, Witold, litewska lekka jazda

i polskie rycerskie zastępy

Roznieśli Krzyżaków, rozszarpali

na strzępy

Wielki splendor to Polsce przyniosło

A zaczęło się w Inowrocławiu jesienią 

i skończyło wiosną.

Stosunek Polaków do zakonu i prawdziwy wizerunek Krzyżaków najlepiej oddaje satyra 

Andrzeja Krzyckiego " Na Zakon Krzyżacki" z 1520 roku.

" Wiadomo, że trzy krzyże są i o trzech barwach,

Różne;tych co je noszą, też rodzaje trzy;

Jest czerwony, ten słusznie zwie się Jezusowym,

Albowiem tak Jezusa zabarwił się krwią.

Jest biały, odpowiedni zabójcy z prawej strony,

Którego zbrodnie kilka odkupiło słów.

Jest w końcu czarny, zbója z strony lewej; ten to

Zdradziecki zakon uznał- jak słusznie! - za swój".

Mimo tego korzystnego wyroku sądu papieskiego ogłoszonego w naszej świątyni w imieniu papieża Jana XXII przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława nakazującego Zakonowi Krzyżackiemu zwrot zagrabionego Pomorza oraz zapłacenie odszkodowania w sumie 30 000 grzywien i zwrotu kosztów procesu Zakon nigdy się do niego zastosował.

Było to wielkie wydarzenie niestety nie przyniosło Polsce spodziewanych korzyści.

Omówienie dalszych dziejów i wydarzeń w stosunkach polsko - krzyżackich w jednym z następnych postów.