panorama Inowrocławia

panorama Inowrocławia

piątek, 5 lipca 2019

Ludowy strój kujawski

Dzisiejszego posta poświęcam w całości strojowi kujawskiemu.
Na zdjęciu u góry postacie w stroju kujawskim,
w Centrum Dziedzictwa Kujaw Zachodnich w Łojewie. 


 


O historii i wyglądzie stroju kujawskiego można by się rozpisywać wiele i naukowo.....
nie jestem naukowcem, ani historykiem, ale postaram się przedstawić i omówić zasadnicze elementy tego stroju i pokazać jego niewątpliwą urodę.
 Chabry i maki
to kujawskie barwy
nasze pola przez wieki
czarowały tymi kolorami
nikt tu nie mówi
czerwony i niebieski......
makowy i chabrowy
jest też strój kujawski
swojski, piękny, acz dostojny
pachnący kujawską łąką i polami.


 Sznurowane trzewiczki
czerwone korale
spódnice, zapaski
pięknym białym haftem zdobione
głowy okryte chustką, szlarką
lub misterną kopką zwieńczone
tak prezentowały się Kujawianki
ich chłopcy nosili jaki
na nich katankę z pętlicami
długim pasem przepasaną
na głowie kapelusz lub rogatywkę
z zawadiackim pawim piórem
spodnie wpuszczone
w buty wysokie
z karbowaną przy kostce cholewką
podbite podkówkami
podczas przytupów w tańcu
iskry spod nich lecą
stąd zwane są iskrzokami.









Męski strój kujawski i jego poszczególne elementy:
na głowie noszono najczęściej obszytą barankiem czapkę rogatywkę zawadiacko zsuniętą na ucho, często przyozdobioną piórem, nie rzadko pawim......
w ciągu XIX wieku nakrycia głowy ulegały wielu przemianom: noszono sukienne cylindry, pilśniowe i letnie słomkowe kapelusze, rogatywki i futrzane wykrawanki.
Koszule męskie szyte były z białego lnu, świąteczne zaś z szarego, lub barwionego na modro, miały krój podłużnego poncho, wysoki, wykładany kołnierzyk, długie i proste rękawy wszyte w mankiet.
Na koszulę zakładano kaftan ( jaka) z długimi rękawami, zwykle uszyty z czerwonego sukna. 
Jakę zapinano na 5 guzików lub na haftki.
Na jakę zakładano kamizelkę, długą do bioder, z granatowego sukna, podszytą czarną podszewką, ozdobioną na piersiach pętlicami czyli pasmanteryjnymi naszyciami.
Katanę przewiązywano czerwonym pasem, związanym z przodu w misterny węzeł z końcami luźno opuszczonymi w dół.
Sukienne niebieskie ( modre oczywiście) spodnie 
wpuszczone były w wysokie skórzane buty            ( iskrzoki) podbite podkówkami z cholewą karbowaną ( marszczoną) w okolicach kostki.






 Nakryciem głowy kujawskiej dziewczyny jest szlarka ( paski materiału ułożone w harmonijkę i ozdobione sztucznymi kwiatami), mężatka nosi biały czepek zwany kopką, wyszywany białym haftem, otoczony dla ozdoby zrolowaną jedwabna chustą.
Do haftowania czepców wykorzystywano haft płaski, a także dziergany i snutkowy.
haftowano przeważnie całą powierzchnię czepca, popularnym motywem był też kaczorek ( czyli barwny motyw przypominający kacze pióra).
Na białą koszulę zakładała ściśle opinająca kibić sznurówkę, na to kabat, czyli sukienny kaftanik podszyty wełenką z ozdobna pelerynką, dopasowany w talii.
Kujawianki nosiły jednocześnie trzy spódnice.
Spódnico-spodnie szyte z barchanu i płótna pełniły rolę halek.
Suto marszczona spódnica wierzchnia latem była szyta z jedwabiu, zimą z wełenki i opasana fartuszkiem zwanym zapaską.
Boki chabrowej lub makowej zapaski zdobi biały haft,
Stroju dopełniają białe pończochy, sznurowane odświętne trzewiki i czerwone korale.
















































Piękny strój kujawski, dostojny w swojej formie i kolorystyce, wzorowany na stroju szlacheckim z powszechnego użycia wyszedł około sto lat temu.
Obecnie został odtworzony na potrzeby muzeów oraz zespołów ludowych i folklorystycznych.
W tych właśnie zespołach największa nadzieja, że nasze piękne stroje ludowe, a także tradycje, zwyczaje, pieśni, przyśpiewki, tańce, hafty i wszelkie inne bogactwa i wartości przekazane nam przez naszych przodków przetrwają i nie ulegną zapomnieniu..........





7 komentarzy:

  1. Bardzo fajnie opisane. Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
  2. Super artykuł. Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
  3. Świetny wpis. Jestem pod wrażeniem.

    OdpowiedzUsuń
  4. Wygląda to super. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo fajnie napisane. Jestem pod wrażeniem i pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  6. Od dawna - co jakiś czas - zagladam na Pana stronę. Gratuluję i czekam na więcej kujawskich informacji! Aneta

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za opinie! Zachęcam do zapoznania się z pozostałą zawartością strony oraz dyskusji na poruszane tematy. Zapraszam ponownie!