Uroda i Tajemnice Ostrowskiego Kościółka

Dzisiejszy post poświęcony jest najstarszemu zabytkowi Gminy Janikowo, kościołowi pariafialnemu pw. św. Jana Chrzciciela w Ostrowie ( obecnie dzielnica Janikowa).
Parafia została erygowana w 1447 roku i ponownie w 1460 roku. 
Według parafialnych zapisków parafia należała pierwotnie do Kościelca Kujawskiego, a miejscowość nazywała się wówczas Ostrowo św. Anny przy Kościelcu.

Okazała późnogotycka kaplica cmentarna 

św. Anny

stała się malutkim kościółkiem 

św. Jana Chrzciciela

potem świątynia podupadała przez wieki 

niemal do ruiny

teraz odradza się 

jak Zmartwychwstały Chrystus

po śmierci na krzyżu

znów będzie zachwycać

czarować swoją urodą

zaskakiwać kolejnymi odkryciami

nabierać blasku

świadczyć o bogatej historii

tego skrawka ziemi nad jeziorem

wznosić swą wieżę

przez kolejne wieki

nad otaczającymi ją mogiłami.....

 Późnogotycki kościół wybudowany z cegły w 1460 roku, ufundowany został przez wojewodę inowrocławskiego, Bogusława Oporowskiego herbu Sulima, początkowo jako kaplica cmentarna pw. św. Anny.

Po zrujnowaniu wcześniejszego drewnianego parafialnego kościoła pw. św. Jana Chrzciciela przejęła jego wyposażenie, funkcję i wezwanie.
Stąd ta budowla jest równocześnie jedną z niewielu w Polsce zachowanych średniowiecznych kaplic cmentarnych i jednonawowym, oszkarpowanym, z kwadratowym prezbiterium ze ściętymi na zewnątrz narożnikami, zakrystią od zachodu i wieżą od północy, kościołem nieorientowanym (prezbiterium nie jest zwrócone na wschód) z tego okresu, gdyż ( jako kaplica cmentarna) nie był budowany do celów liturgicznych.
 

W 1840 roku dziedzic Ostrowa Franz Mittelstaedt sfinansował dobudowanie zakrystii i nadbudowę wieży. 
55 lat później powiększono chór, odnowione zostały malatury ścian i sufitu przez artystę malarza Rydlewskiego z Pakości, prace pozłotnicze wykonał F. Kasierowski z Inowrocławia.

Na cmentarzu przykościelnym znajdują się grobowce Dembińskich, dziedziców Janikowa.

Na cmentarzu parafialnym w zbiorowej mogile-pomniku pochowano 67 ofiar zbrodni niemieckich.

W wyposażeniu kościoła zwraca uwagę w lewym bocznym ołtarzu obraz Matki Boskiej Częstochowskiej ( tutaj zasłonięty) sprzed 1763 roku.

 Barokowa rzeźba św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus na ręku, bardzo nietypowa, gdyż postać Jezusa ma dwie lewe dłonie, a jedna z nich ma sześć palców.

Kościół kryje jeszcze najprawdopodobniej wiele tajemnic, na odkrycie czekają : obecnie zamalowane malowidła figuralne autorstwa Henryka Czamana ( 1907-1986, sławny inowrocławski malarz i artysta-grafik) oraz pochówek ewangelickiej dziedziczki Ostrowa w krypcie kościoła i być może jeszcze inne niespodzianki......

 Święty Antoni z Dzieciątkiem Jezus na ręku

zaskakują dwie lewe dłonie

przy jednej o palec więcej

cóż to znaczy

co rzeźbiarz miał na myśli

jeszcze jedna tajemnica

niezwykłego kościółka

jest ich więcej

malowidła, krypty.....

niektóre uda się poznać

inne pozostaną intrygującą zagadką

przyciągająca do tego miejsca

jeszcze bardziej......

Jeszcze w tym roku będą wykonane kolejne prace konserwatorsko-renowacyjne w prezbiterium tej niezwykłej świątyni.

Średniowieczna, granitowa kropielnica.

 Ileż pięknych kościółków

kryją polskie wsie i miasteczka

ile wielkich postaci i wydarzeń

pamiętają ich stare mury

ile tajemnic mogą nam jeszcze wyjawić

odkurzmy ich pożółkłe stronice

odczytajmy zachowane treści

to świadkowie naszej historii i kultury
pokazują  skąd wyszliśmy
i gdzie teraz jesteśmy.

Informacje oparto na książce: "Zabytki i pamiątki historyczne Kujaw i pogranicza Wielkopolski" autorstwa Katarzyny Podczaskiej.