Kruszwica- na Kujawach wszystko się od niej zaczęło

Kruszwica swoją historią może równać się z legendarną Calisią, czyli Kaliszem.Pierwszy gród kruszwicki powstał 4 tysiące lat temu,a są dowody na to że ludzie na tych ziemiach przebywali już 8 tysięcy lat temu.W okresie kultury łużyckiej u schyłku epoki brązu istniało tu bardzo intensywne osadnictwo(od 700-400 lat p.n.e.).Dwie osady z tego okresu odkryto na Ostrowie Rzępowskim i Zamkowym wyspach, które obecnie tworzą Półwysep Rzępowski. Trzecia osada leżała na wyspie oddalonej o ok.500m na południe od Ostrowa Rzępowskiego. Czwarta mieściła się na wyspie Szarlej około 4 km. od Wyspy Zamkowej w kierunku północnym.Wszystkie te osady posiadały charakter obronny.Najlepiej zbadany gród na Ostrowie Rzępowskim był wybudowany około 500 lat P.n.e. i istniał przeszło 100 lat. Jego główną linię obronną stanowił wał drewniano-ziemny.Gród został spalony podczas najazdu Scytów.W pierwszych wiekach naszej ery nastąpiło dalsze zwiększenie osadnictwa.Na terenie Starego Rynku odkryto osadę z VI wieku n.e. w czasie której umieszcza się legendę o Czechu, Lechu i Rusie.Rozwojowi osadnictwa nad Gopłemsprzyjało przebieganie przez te rejonu ważnych szlaków handlowych:
*bursztynowego który wiódł z południa Europy, znad Dunaju przez Bramę Morawską, Opole, Kalisz,Konin,Kruszwicę i Inowrocław do Bałtyku
*I drugiego łączącego Ruś z Gnieznem i Poznaniem.
Sprzyjało temu też: urodzajna gleba,źródła solankowe i zasobne w ryby jezioro.W IX wieku Kruszwicy podlegało około 400 grodów, tu swoją stolicę mieli Popielidzi.Goplanie sąsiadowali z plemieniem Polan i mimo wielu konfliktów zjednoczyli się i utworzyli wspólne państwo.
Po przyjęciu chrześcijaństwa w II połowie X wieku zbudowano kościół pod wezwaniem Św. Wita
przy którym powstała Diecezja Kruszwicka. Na początku XII wieku przy  opactwie benedyktynów pobudowano kościół Św. Piotra i drugi Św. Gotarda. Co najmniej dwa kościoły wznosiły się też na zachodnim brzegu jeziora:NM Panny i Św. Klemensa. Z dawnych Świątyń pozostała tylko jedna znana teraz jako Bazylika Św. Piotra i Pawła.
Kruszwica była ważnym i prężnym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Mieszkańcy grodu zajmowali się rzemiosłem i produkcją wyrobów z metali nieżelaznych i szkła. Odkryto m.i.n. dobrze zachowany piec odlewniczy i glinianą łyżkę z VIII i IX wieku,ciekawą ceramikę z VI wieku. Pod koniec IX wieku mieszkało w Kruszwicy około 4000 ludzi, wśród nich rogownicy, bednarze, zdunowie, tokarze,kowale, kamieniarze, rybacy, złotnicy, myśliwi, ogrodnicy, rolnicy, budowniczowie statków itp.W XI i XII wieku produkowano tu szkło- odkryto kilka dużych pieców do jego wytopu.W okresie wczesnośredniowiecznym w kruszwickich hutach produkowano żelazo z rud występujących na łąkach i mokradłach.Zajmowano się warzelnictwem soli,były warsztaty obróbki bursztynu, produkowano ceramikę zwykłą i budowlaną, uprząż konną,wyroby z rogu i kości,narzędzia i kółka żelazne.Jednym słowem wielki rozkwit głównie za panowania Siemowita, Leszka, Siemomysła, Mieszka I, Bolesława Chrobrego, Mieszka II, Bolesław Śmiałego i częściowo za Władysława Hermana.Konflikt tego ostatniego ze synem Zbigniewem zapoczątkował upadek Kruszwicy i wzrost znaczenia sąsiedniego Inowrocławia.

Od Kruszwicy wszystko się na Kujawach zaczęło

Prehistoryczne osady, państwa polskiego korzenie

I Inowrocławia po upadku Kruszwicy wzrosło znaczenie

Do tego miasta sentyment mam wielki

Mysia wieża, zamek, półwysep piękny

Rejsy Rusałką, pełno wszędzie ptactwa wodnego

Przystań, wiosła i w końcu moja żona pochodzi z miejsca tego.

                                                               ***

Kruszwica przez Popielidów rządzona

Potem w państwo Polan była wcielona

Wreszcie Piastowie tu władzę przejęli

I do Inowrocławia władzę książęcą przesunęli

Następnie kasztelanią inowrocławską była

Piastom  nadal wiernie służyła

Kazimierz Wielki wspaniały zamek tu zbudował

Czas już niewiele oprócz wieży zachował.

***

Gdy książę Władysław z synem w Kruszwicy się pobił

Z Inowrocławia siedzibę swą zrobił

Ważność osady szybko wzrastała

Wszak kościół, targi i warzelnię soli miała

Konratowic jednak dopiero z osady gród uczynił

I przez kilka wieków strategiczną warownią była

Niestety nikt tego dzisiaj nie docenił

Pamięć dla księcia nie była miła.

Mysia Wieża symbol Kruszwicy.

 Rzeźby wojów piastowskich.

 Zbudowany ostatnio most zwodzony.

Dalszy ciąg dziejów Kruszwicy i jej związków z Inowrocławiem w następnym poście.Także nowe zdjęcia.