Dzisiejszy odcinek dziejów naszego miasta i całej Polski dotyczy Władysława Łokietka, króla który przyszedł na świat w inowrocławskim zamku i tutaj się wychował.Był synem naszego księcia Kazimierza I Konradowica i jego trzeciej żony Eufrozyny, najstarszym z tego małżeństwa.
Już od dziecięcych lat był przygotowywany do prowadzenia polityki, rządzenia i znał dążenia ojca do ograniczenia obcych wpływów i zjednoczenia Polski pod jedną koroną.
Imię otrzymał po swoim wuju, bracie matki, księciu opolskim Władysławie.podobnie jak większość Piastów w tym okresie używał formy zdrobniałej imienia Włodek obok uroczystej formy Włodzisław.
Już we współczesnych źródłach występuje z przydomkiem Łokietek, a w obcych bez zdrobnienia Łokieć.Kazimierz Konradowic zmarł 14 grudnia 1267 roku i pozostawił po sobie sześcioro dzieci : Leszka Czarnego i Kazimierza II, którzy otrzymali Łęczycę i Sieradz, Włodzisława- Władysława Łokietka, który otrzymał Brześć Kujawski, Ziemowita obdarzonego ziemią dobrzyńską, Eufemię poślubioną przez księcia halickiego i włodzimierskiego Jerzego, oraz Siemomysła panującego w Inowrocławiu i Kruszwicy, Bydgoszczy, Wyszogrodzie ( dzisiejszy Fordon)i Słońsku, który dał początek linii książąt inowrocławskich.Rządy w Brześciu kujawskim, z uwagi na to, że Łokietek był jeszcze małoletni, sprawowała jego matka, wdowa po Konradowicu Eufrozyna.I to ona ma wielkie zasługi w przygotowaniu go do spełnienia Wielkiej Misji- objęcia tronu i zjednoczenia ziem polskich.Objęcie tronu polskiego nie przyszło mu łatwo i trzeba przyznać że niebiosa i szczęście bardzo mu w tym sprzyjało, ale też był do tego dobrze przygotowany. Po śmierci ojca przebywał na dworze książęcym w Krakowie u swojego bliskiego krewnego Bolesława V Wstydliwego nabierając tam dalszych nauk i dworskiej ogłady. Samodzielne rządy nad swoją dzielnicą objął w 1275 roku.Początkowo władzę sprawował w tzw. niedziale, czyli wspólnie ze swoimi młodszymi braćmi Kazimierzem i Siemowitem, by w 1288 roku w wyniku podziału zostać księciem brzeskimi także objąć po zmarłym swoim bracie przyrodnim Leszku Czarnym władzę w księstwie sieradzkim.Leszek Czarny książę krakowski i sieradzki zmarł 30 września 1288 roku, jego śmierć spowodowała walkę o panowanie w stołecznym Krakowie.Głównymi kandydatami do tych rządów byli książę mazowiecki Bolesław II oraz książę wrocławski Henryk IV Probus.Łokietek postanowił wesprzeć tego pierwszego.Probus jednak korzystając z pomocy niemieckiego patrycjatu i części możnych pod koniec 1288 roku opanował stołeczne miasto.Bolesław II z pomocą wojsk kujawskich Władysława, jego brata Kazimierza II Łęczyckiego i sił Przemysła II Jednak nie rezygnował i 26 lutego 1289 roku zaatakował pod Siewierzem wracające na Śląsk wojska koalicjantów Probusa: Henryka III Głogowczyka, Bolka opolskiego i Przemka Ścinawskiego.
Rozegrana na polach niedaleko Siewierza krwawa bitwa zakończyła się wielkim zwycięstwem oddziałów mazowiecko- kujawskich i zginął w niej jeden z dowódców przeciwnika Przemko ścinawski.Po bitwie pod Siewierzem z nieznanych powodów Bolesław II zrezygnował z ubiegania się o Małopolskę, co otworzyło drogę do tego jego głównemu sojusznikowi Władysławowi Łokietkowi.Władysław ogłosił się księciem Krakowa i Sandomierza, zajął stolicę Małopolski( bez Wawelu) i zwyciężył w pierwszych bitwach pod Skałą i Święcicami, jednak przewaga nie była trwała, miasto zostało zdobyte przez Probusa i Łokietek musiał uchodzić stamtąd w ukryciu, co udało mu się tylko dzięki pomocy niezawodnych franciszkanów.Władysław umocnił jedynie swoje panowanie w księstwie sandomierskim. 23 czerwca 1290 roku zmarł Henryk IV Probus, tron krakowski objął Przemysł II co ugruntowało podział na dwa księstwa: krakowskie i sandomierskie.
Przemysł II bez problemów opanował gród wawelski, ale od początku zmagał się z bardzo silną opozycją wewnętrzną. Część jej popierała Łokietka, a część kuzyna Przemysła II, czeskiego monarchę Wacława II.Książę nie mógł sobie z tym poradzić i już w połowie września 1290 roku opuścił Kraków i udał się do Wielkopolski.Ostatecznie zrzekł się władzy w połowie stycznia następnego roku, wtedy księstwo krakowskie objął w swoje posiadanie Wacław II.
Następnie oddziały czeskie wzmocnione posiłkami wojsk książąt śląskich i margrabiego brandenburskiego wyparły z Sandomierza wojska Łokietka i oblegały go potem w umocnionym Sieradzu. Wobec wielkiej przewagi liczebnej oblężenie zakończyło się sukcesem, a Władysław wraz z bratem Kazimierzem znalazł się w niewoli.Zostali zmuszeni do zrzeczenia się pretensji do Małopolski i złożenia hołdu lennego czeskiemu władcy.Takie niepowodzenia i siła Wacława II skłoniły Łokietka i Przemysła II do spotkania w Kaliszu i opracowania strategii pozbycia się rządów czeskich.Do pogodzenia konkurentów do tronu krakowskiego doszło nie bez udziału arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnki.Przy okazji tego zjazdu doszło do ślubu Łokietka z Jadwigą, córką Bolesława Pobożnego, stryja Przemysła II.W 1294 roku w walce z Litwinami zginął jeden z uczestników zjazdu, brat Łokietka Kazimierz II łęczycki, a jego księstwo zostało połączone z ziemiami Władysława.26 czerwca 1295 roku sprzymierzeniec Łokietka, książę Przemysł II koronował się za zgodą papieża na króla Polski.Jednak już po siedmiu miesiącach 8 lutego 1296 roku zginął w wyniku zamachu zorganizowanego przez margrabiów brandenburskich.
Po tym wydarzeniu dla możnych wielkopolskich, kujawskich i pomorskich stało się jasne że na tron po Przemyśle II zasługuje jego najbliższy sojusznik książę kujawski Władysław Łokietek.
Ale to było by za proste, państwo Łokietka otaczały trzy wrogie siły:Brandenburgia, Krzyżacy i luksemburskie Czechy, wszystkie groźne i o dużych ciągotach ekspansyjnych. Aby wzmocnić swoją pozycję Łokietek szukał sojuszników w obozie papieskim Jana XXII.Sojusz z królem Węgier Karolem Robertem został umocniony w 1320 roku małżeństwem Karola z córką Władysława Elżbietą Łokietkówną.Potem jeszcze wiele się działo: zwycięska wyprawa na Ruś Halicką,ponowne upokorzenie przez króla czeskiego Wacława II zakończone ucieczką z kraju. Nie wiadomo dokładnie gdzie przebywał Władysław w latach 1300-1304. Według jednych przekazów był w Rzymie u boku papieża Bonifacego VIII, według innej chyba bardziej prawdopodobnej na Słowacji, gdzie kierował działaniami opozycji skierowanej przeciwko królowi Czech.W tym czasie małżonka Łokietka Jadwiga wraz z dziećmi przebywała w kujawskim Radziejowie w przebraniu zwykłej mieszczki.
Do kraju wrócił Łokietek w 1304 roku i osiadł w Sandomierzu dzięki pomocy węgierskiego magnata Amadeja Aby. Jeszcze w tym samym roku opanował grody w Wiślicy i Lelowie, a wykorzystując śmierć Wacława II 21 czerwca 1305 roku opanował do końca roku księstwo sandomierskie, sieradzko- łęczyckie i Kujawy Brzeskie.Upadające rządy czeskie próbował ratować syn Wacława II, jego dziedzic Wacław III, jednak i tym razem opatrzność sprzyjała Łokietkowi. Jego przeciwnik zginął zamordowany skrytobójczo na Morawach, a Czechy pozbawione monarchy miały dość problemów u siebie, ogarnięte wojną domową.
W Krakowie odbył się wiec rycerstwa, który zaowocował oficjalnym zaproszeniem Łokietka do objęcia władzy.Uroczysty wjazd do stolicy Małopolski nastąpił 1 września 1306 roku.
Jednak problemy się jeszcze nie skończyły, zjednoczenie ziem dziedziczonych po Przemyśle II- Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego.Łokietek nękany przez wielu wrogów zewnętrznych i silną opozycję wewnętrzną nie mógł zapobiec zagarnięciu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków.
Po wielu zawirowaniach i tłumionych buntach oraz zakończonych powodzeniem staraniach u papieża Jana XXII Władysław Łokietek koronowany został na króla Polski 20 stycznia 1320 roku w katedrze wawelskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława.
MISJA JEGO ŻYCIA SPEŁNIŁA SIĘ.
Ale utrzymanie państwa nie było łatwe, śmiertelni wrogowie czaili się przy granicach i wykorzystywali każdą okazję do nękania nowo powstałego państwa i najazdów.
Jan Luksemburski i Krzyżacy nie przestawali w podbojach.W 1331 roku nastąpiła wspólna akcja tych agresorów przeciwko Łokietkowi. 27 września 1331 roku doszło do wielkiej bitwy pod Płowcami, na Kujawach i choć bitwa pozostała nie rozstrzygnięta to jednak po raz pierwszy okazało się że z wojskami zakonu krzyżackiego można walczyć jak równy z równym i dała wiarę że taka walka jest w ogóle możliwa.w pierwszej fazie walki Polacy rozbili wrogie oddziały i nawet wzięli do niewoli dowódcę wyprawy Wielkiego mistrza Dietricha Von Altenburg, niestety z powodu późniejszego zamieszania i pewnego bałaganu w polskich szeregach udało mu się zbiec.
Władysław Łokietek wszelkimi sposobami starał się skupiać wokół siebie wszystkie stany, nawet chłopów.Był dobrym dyplomatą , nawiązywał sojusze i przymierza z sąsiednimi księstwami, wykorzystując związki rodzinne. Za jego niespokojnego panowania Polska po raz pierwszy starła się z Krzyżakami i nawiązała sojusz z Litwą.Dzięki koronacji na Wawelu Łokietek stworzył precedens i utrwalił pozycję Polski jako Królestwa. Wreszcie to za jego panowania rozpoczęła się wewnętrzna unifikacja państwa, zaczęto organizować ogólnopolską administrację, skarbowość i kancelarię.On też położył podwaliny po to co kontynuował jego syn Kazimierz III Wielki, który zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną.
I TEGO WSZYSTKIEGO DOKONAŁ MAŁY KRÓL Z INOWROCŁAWIA.
Warto to podkreślić i upamiętnić.
Mam co do tego wspaniały pomysł, wracam tu do stworzenia miniatury średniowiecznego grodu.najlepszym miejscem na lokalizację takiej miniatury wydaje się plac poniżej zachowanego fragmentu oryginalnych murów obronnych miasta, na tyłach teatru, w pobliżu szkoły muzycznej.
Z czego to będzie ( z jakich materiałów ) to zależy od finansów, ale jest to do zrobienia.Wiele obiektów wiemy jak wyglądało, inne może odtworzyć w przybliżeniu oddając charakter i potęgę grodu.
Mury obronne wiemy jak wyglądały dokładnie.Miały trzy piękne zamczyste bramy i szesnaście baszt i na nich można by umieścić wszystkie ważne i wielkie postaci w dziejach miasta w formie: tablic, płaskorzeźb czy innych. Łokietek musi tam mieć poczesne miejsce.
Z czasów panowania Władysława Łokietka zachowały się też najstarsze miejskie pieczęci Inowrocławia z 1306 roku, należy je zaliczyć w poczet najstarszych miejskich pieczęci w Polsce.
Mały wzrostem
O pseudonimie śmiesznym
Wielki duchem i uporem
Do zjednoczenia Polski doprowadził
Rodowity inowrocławianin
Został królem z wielkim splendorem
Tu na zamku się urodził i wychował
Czy jakiś ślad w mieście o tym się zachował?
Może warto to pokazać, wykrzyczeć
Nie można w takich sprawach milczeć.
A to wizerunek ojca Łokietka,księcia Kazimierza I Konradowica Kujawskiego na jego pieczęci, który ten poczet upamiętnionych powinien otworzyć. O powodach pisałem już kilka razy we wcześniejszych postach.
Kazimierzowi
Książę, to tutaj siedzibę sobie obrałeś
Temu miastu zamek i klasztor dałeś.
Franciszkanów sprowadziłeś,
Kościoły i szpital po sobie zostawiłeś.
Gród i jego rynek wspaniały
Długo przypominały dni Twojej chwały.
O jednej koronie dla Polski myślałeś
To tutaj małego Łokietka wychowywałeś.
Inowrocławiu, dlaczego po wiekach
Już nie pamiętasz tego człowieka?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Dziękuję za opinie! Zachęcam do zapoznania się z pozostałą zawartością strony oraz dyskusji na poruszane tematy. Zapraszam ponownie!