Kroniki Inowrocławskie: Czy wiecie o tym Inowrocławianie..... ?

20 stycznia 1360 roku, równo 700 lat temu, po raz pierwszy w katedrze na Wawelu w Krakowie arcybiskup gnieźnieński Janisław koronował księcia Władyslawa Łokietka na króla Polski.
Jako kronikarz inowrocławski nie mogę pominąć tego faktu......

Jedyny ślad króla w przestrzeni miejskiej Inowrocławia to jego obecność na muralu przy Teatrze Letnim ( postać króla namalował Jarosław Wojtasiński )....... a przypominam, że jeden z najsłynniejszych władców w historii naszego państwa urodził się i wychował w Inowrocławiu.

Wychowany na inowrocławskim zamku

niepozorny chłopiec z misją wielką

dokonał rzeczy niezwykłych

koronował się na króla Polski na Wawelu

stawił czoła na otwartym polu krzyżackiej nawałnicy

zjednoczył kraj po rozbiciu dzielnicowym

w historii takich tuzów było niewielu

na upamiętnienie w Inowrocławiu może liczyć

ma swą ulicę, obraz w muralu

jednak chłopięca postać przy makiecie klasztoru

w nieśmiertelnym brązie

to niezły pomysł, nasze zadanie, punkt honoru

będziesz znów u siebie

mały książę........

Przy okazji przypomnę co pisałem o Władysławie Łokietku, królu Polski który przyszedł na świat w inowrocławskim zamku i tutaj się wychował........

Był synem naszego księcia Kazimierza I Konradowica i jego trzeciej żony Eufrozyny, najstarszym z tego małżeństwa.
Już od dziecięcych lat był przygotowywany do prowadzenia polityki, rządzenia i znał dążenia ojca do ograniczenia obcych wpływów i zjednoczenia Polski pod jedną koroną.
Imię otrzymał po swoim wuju, bracie matki, księciu opolskim Władysławie.podobnie jak większość Piastów w tym okresie używał formy zdrobniałej imienia Włodek obok uroczystej formy Włodzisław.
Już we współczesnych źródłach występuje z przydomkiem Łokietek, a w obcych bez zdrobnienia Łokieć.

Kazimierz Konradowic zmarł 14 grudnia 1267 roku i pozostawił po sobie sześcioro dzieci : Leszka Czarnego i Kazimierza II, którzy otrzymali Łęczycę i Sieradz, Włodzisława- Władysława Łokietka, który otrzymał Brześć Kujawski, Ziemowita obdarzonego ziemią dobrzyńską, Eufemię poślubioną przez księcia halickiego i włodzimierskiego Jerzego, oraz Siemomysła panującego w Inowrocławiu i Kruszwicy, Bydgoszczy, Wyszogrodzie ( dzisiejszy Fordon)i Słońsku, który dał początek linii książąt inowrocławskich.Rządy w Brześciu kujawskim, z uwagi na to, że Łokietek był jeszcze małoletni, sprawowała jego matka, wdowa po Konradowicu Eufrozyna.I to ona ma wielkie zasługi w przygotowaniu go do spełnienia Wielkiej Misji- objęcia tronu i zjednoczenia ziem polskich.Objęcie tronu polskiego nie przyszło mu łatwo i trzeba przyznać że niebiosa i szczęście bardzo mu w tym sprzyjało, ale też był do tego dobrze przygotowany. Po śmierci ojca przebywał na dworze książęcym w Krakowie u swojego bliskiego krewnego Bolesława V Wstydliwego nabierając tam dalszych nauk i dworskiej ogłady. Samodzielne rządy nad swoją dzielnicą objął w 1275 roku.Początkowo władzę sprawował w tzw. niedziale, czyli wspólnie ze swoimi młodszymi braćmi Kazimierzem i Siemowitem, by w 1288 roku w wyniku podziału zostać księciem brzeskimi także objąć po zmarłym swoim bracie przyrodnim Leszku Czarnym władzę w księstwie sieradzkim.Leszek Czarny książę krakowski i sieradzki zmarł 30 września 1288 roku, jego śmierć spowodowała walkę o panowanie w stołecznym Krakowie.Głównymi kandydatami do tych rządów byli książę mazowiecki Bolesław II oraz książę wrocławski Henryk IV Probus.Łokietek postanowił wesprzeć tego pierwszego.Probus jednak korzystając z pomocy niemieckiego patrycjatu i części możnych pod koniec 1288 roku opanował stołeczne miasto.Bolesław II z pomocą wojsk kujawskich Władysława, jego brata Kazimierza II Łęczyckiego i sił Przemysła II Jednak nie rezygnował i 26 lutego 1289 roku zaatakował pod Siewierzem wracające na Śląsk wojska koalicjantów Probusa: Henryka III Głogowczyka, Bolka opolskiego i Przemka Ścinawskiego.
Rozegrana na polach niedaleko Siewierza krwawa bitwa zakończyła się wielkim zwycięstwem oddziałów mazowiecko- kujawskich i zginął w niej jeden z dowódców przeciwnika Przemko Ścinawski.Po bitwie pod Siewierzem z nieznanych powodów Bolesław II zrezygnował z ubiegania się o Małopolskę, co otworzyło drogę do tego jego głównemu sojusznikowi Władysławowi Łokietkowi.Władysław ogłosił się księciem Krakowa i Sandomierza, zajął stolicę Małopolski ( bez Wawelu) i zwyciężył w pierwszych bitwach pod Skałą i Święcicami, jednak przewaga nie była trwała, miasto zostało zdobyte przez Probusa i Łokietek musiał uchodzić stamtąd w ukryciu, co udało mu się tylko dzięki pomocy niezawodnych franciszkanów.Władysław umocnił jedynie swoje panowanie w księstwie sandomierskim. 23 czerwca 1290 roku zmarł Henryk IV Probus, tron krakowski objął Przemysł II co ugruntowało podział na dwa księstwa: krakowskie i sandomierskie.
Przemysł II bez problemów opanował gród wawelski, ale od początku zmagał się z bardzo silną opozycją wewnętrzną. Część jej popierała Łokietka, a część kuzyna Przemysła II, czeskiego monarchę Wacława II.Książę nie mógł sobie z tym poradzić i już w połowie września 1290 roku opuścił Kraków i udał się do Wielkopolski.Ostatecznie zrzekł się władzy w połowie stycznia następnego roku, wtedy księstwo krakowskie objął w swoje posiadanie Wacław II.
Następnie oddziały czeskie wzmocnione posiłkami wojsk książąt śląskich i margrabiego brandenburskiego wyparły z Sandomierza wojska Łokietka i oblegały go potem w umocnionym Sieradzu. Wobec wielkiej przewagi liczebnej oblężenie zakończyło się sukcesem, a Władysław wraz z bratem Kazimierzem znalazł się w niewoli.Zostali zmuszeni do zrzeczenia się pretensji do Małopolski i złożenia hołdu lennego czeskiemu władcy.Takie niepowodzenia i siła Wacława II skłoniły Łokietka i Przemysła II do spotkania w Kaliszu i opracowania strategii pozbycia się rządów czeskich.Do pogodzenia konkurentów do tronu krakowskiego doszło nie bez udziału arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnki.Przy okazji tego zjazdu doszło do ślubu Łokietka z Jadwigą, córką Bolesława Pobożnego, stryja Przemysła II.W 1294 roku w walce z Litwinami zginął jeden z uczestników zjazdu, brat Łokietka Kazimierz II łęczycki, a jego księstwo zostało połączone z ziemiami Władysława.26 czerwca 1295 roku sprzymierzeniec Łokietka, książę Przemysł II koronował się za zgodą papieża na króla Polski.Jednak już po siedmiu miesiącach 8 lutego 1296 roku zginął w wyniku zamachu zorganizowanego przez margrabiów brandenburskich.
Po tym wydarzeniu dla możnych wielkopolskich, kujawskich i pomorskich stało się jasne że na tron po Przemyśle II zasługuje jego najbliższy sojusznik książę kujawski Władysław Łokietek.
Ale to było by za proste, państwo Łokietka otaczały trzy wrogie siły:Brandenburgia, Krzyżacy i luksemburskie Czechy, wszystkie groźne i o dużych ciągotach ekspansyjnych. Aby wzmocnić swoją pozycję Łokietek szukał sojuszników w obozie papieskim Jana XXII.Sojusz z królem Węgier Karolem Robertem został umocniony w 1320 roku małżeństwem Karola z córką Władysława Elżbietą Łokietkówną.Potem jeszcze wiele się działo: zwycięska wyprawa na Ruś Halicką,ponowne upokorzenie przez króla czeskiego Wacława II zakończone ucieczką z kraju. Nie wiadomo dokładnie gdzie przebywał Władysław w latach 1300-1304. Według jednych przekazów był w Rzymie u boku papieża Bonifacego VIII, według innej chyba bardziej prawdopodobnej na Słowacji, gdzie kierował działaniami opozycji skierowanej przeciwko królowi Czech.W tym czasie małżonka Łokietka Jadwiga wraz z dziećmi przebywała w kujawskim Radziejowie w przebraniu zwykłej mieszczki.
Do kraju wrócił Łokietek w 1304 roku i osiadł w Sandomierzu dzięki pomocy węgierskiego magnata Amadeja Aby. Jeszcze w tym samym roku opanował grody w Wiślicy i Lelowie, a wykorzystując śmierć Wacława II 21 czerwca 1305 roku opanował do końca roku księstwo sandomierskie, sieradzko- łęczyckie i Kujawy Brzeskie.Upadające rządy czeskie próbował ratować syn Wacława II, jego dziedzic Wacław III, jednak i tym razem opatrzność sprzyjała Łokietkowi. Jego przeciwnik zginął zamordowany skrytobójczo na Morawach, a Czechy pozbawione monarchy miały dość problemów u siebie, ogarnięte wojną domową.
W Krakowie odbył się wiec rycerstwa, który zaowocował oficjalnym zaproszeniem Łokietka do objęcia władzy.Uroczysty wjazd do stolicy Małopolski nastąpił 1 września 1306 roku.
Jednak problemy się jeszcze nie skończyły, zjednoczenie ziem dziedziczonych po Przemyśle II- Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego.Łokietek nękany przez wielu wrogów zewnętrznych i silną opozycję wewnętrzną nie mógł zapobiec zagarnięciu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków.
Po wielu zawirowaniach i tłumionych buntach oraz zakończonych powodzeniem staraniach u papieża Jana XXII Władysław Łokietek koronowany został na króla Polski 20 stycznia 1320 roku w katedrze wawelskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława.
MISJA JEGO ŻYCIA SPEŁNIŁA SIĘ.
Ale utrzymanie państwa nie było łatwe, śmiertelni wrogowie czaili się przy granicach i wykorzystywali każdą okazję do nękania nowo powstałego państwa i najazdów.
Jan Luksemburski i Krzyżacy nie przestawali w podbojach.W 1331 roku nastąpiła wspólna akcja tych agresorów przeciwko Łokietkowi. 27 września 1331 roku doszło do wielkiej bitwy pod Płowcami, na Kujawach i choć bitwa pozostała nie rozstrzygnięta to jednak po raz pierwszy okazało się że z wojskami zakonu krzyżackiego można walczyć jak równy z równym i dała wiarę, że taka walka jest w ogóle możliwa.W pierwszej fazie walki Polacy rozbili wrogie oddziały i nawet wzięli do niewoli dowódcę wyprawy Wielkiego mistrza Dietricha Von Altenburg, niestety z powodu późniejszego zamieszania i pewnego bałaganu w polskich szeregach udało mu się zbiec.
Władysław Łokietek wszelkimi sposobami starał się skupiać wokół siebie wszystkie stany, nawet chłopów.

Był dobrym dyplomatą , nawiązywał sojusze i przymierza z sąsiednimi księstwami, wykorzystując związki rodzinne. Za jego niespokojnego panowania Polska po raz pierwszy starła się z Krzyżakami i nawiązała sojusz z Litwą.Dzięki koronacji na Wawelu Łokietek stworzył precedens i utrwalił pozycję Polski jako Królestwa. Wreszcie to za jego panowania rozpoczęła się wewnętrzna unifikacja państwa, zaczęto organizować ogólnopolską administrację, skarbowość i kancelarię.On też położył podwaliny po to co kontynuował jego syn Kazimierz III Wielki, który zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną.
I TEGO WSZYSTKIEGO DOKONAŁ MAŁY KRÓL Z INOWROCŁAWIA.
Warto to podkreślić i upamiętnić.
Mam co do tego wspaniały pomysł, wracam tu do stworzenia miniatury średniowiecznego grodu, najlepszym miejscem na lokalizację takiej miniatury wydaje się plac przed kościołem Św. Mikołaja. Można ten projekt połączyć z oddaniem hołdu księciu Kazimierzowi Konradowicowi Kujawskiemu, o czym pisałem w kilku innych postach.
Z czego to będzie ( z jakich materiałów ) to zależy od finansów, ale jest to do zrobienia.Wiele obiektów wiemy jak wyglądało, inne może odtworzyć w przybliżeniu oddając charakter i potęgę grodu.
Mury obronne wiemy jak wyglądały dokładnie.Miały trzy piękne zamczyste bramy i szesnaście baszt i na nich można by umieścić wszystkie ważne i wielkie postaci w dziejach miasta w formie: tablic, płaskorzeźb czy innych. Łokietek musi tam mieć poczesne miejsce.

Z czasów panowania Władysława Łokietka zachowały się też najstarsze miejskie pieczęci Inowrocławia z 1306 roku, należy je zaliczyć w poczet najstarszych miejskich pieczęci w Polsce.

Chociaż Inowrocław nie jest zbyt wielkim miastem i stawianie kolejnych pomników wydaje się dość kontrowersyjnym pomysłem, ale promowanie miasta przez jego ciekawą, wielką historię wydaje się dobrym projektem na przyszłość.

Zbudowanie ścieżki historycznej pokazującej dzieje miasta, najważniejsze wydarzenia i postaci w jego historii wydaje się znakomitym pomysłem, a król Władysław na pewno powinien znaleźć swoje miejsce w przestrzeni miejskiej Inowrocławia.

Pomyślałem sobie, że można pokazać naszego króla jako chłopca bawiącego się na Placu Klasztornym obok miniatury kościoła i klasztoru Franciszkanów, tu się przecież wychował i dorastał do odegrania niepośledniej roli w historii Polski.