Zmiany nad Notecią- kopiec pamięci bitwy pod Mątwami

W związku z planami otwarcia się regionu na Noteć, budową przez Inowrocławskie Kopalnie Soli "Solino" nabrzeża kajakowego w pobliżu obecnej stanicy harcerskiej, chciałbym przypomnieć moje dawne pomysły ożywienia turystyki w oparciu o walory przyrodnicze i historyczne tego miejsca. Uregulowany zostanie brzeg Noteci. Powstaną schody ułatwiające kajakarzom zejście do rzeki oraz miejsca parkingowe.

Noteć- rzeka płynąca przez Kujawy mogła by być wykorzystana jako atrakcja turystyczna.
Regularne spływy kajakowe, łodzie kilkunastoosobowe obsługujące linię Kruszwica- Łojewo- Inowrocław- Krusza Zamkowa, albo kursujący na tej trasie w sezonie tramwaj wodny.

 

Jak pokazać historyczne miejsca na Kujawach łącząc je z urokami naszej przyrody?
Może stworzyć niezbyt długi szlak wodny wiodący z Gopła, obok Mysiej Wieży, Notecią na jezioro Szarlej obok pozostałości średniowiecznego grodu, w których szukał spokoju i natchnienia Jan Kasprowicz, do Łojewa - miejsca urodzin Stanisława Przybyszewskiego oraz siedziby Centrum Dziedzictwa Kujaw Zachodnich  i dalej Notecią do Mątew w okolice pobojowiska najbardziej krwawej bitwy domowej w historii Polski i może jeszcze do Kruszy Zamkowej, historycznego Askaukalis- wielkiego Emporium handlowego na Bursztynowym Szlaku.

 

 

 

Świetnym pomysłem była by również budowa ścieżki rowerowej wzdłuż Noteci na tej samej trasie.

 

 

Budowa parku pamięci bitwy pod Mątwami oraz skansenu osady starożytnej Askaukalis bardzo by podniosły atrakcyjność regionu.

Nie ma żadnego znaku

Nic potoków przelanej krwi nie przypomina

Wielką ofiarę 

w naszych sercach spowiła mroźna zima

Czy zasłużyli na to

wielcy Rzeczypospolitej rycerze?

Za  tak okrutne podziękowanie od Ojczyzny

nawet zagon kwiatów nad Notecią się nie zbierze?

Nie stanie tu żaden kamień pamięci?

Szkoda, oni ponieśli męczeńską śmierć

Jak wszyscy święci razem wzięci.

 13 lipca 1666 roku to w historii Polski data szczególna, to tego dnia odbyła się najstraszniejsza, najbardziej krwawa bitwa domowa w dziejach naszego kraju.
Pod Mątwami legł KWIAT POLSKIEGO RYCERSTWA, słynna chorągiew Czarnieckiego, najlepsi żołnierze Rzeczypospolitej, zaprawieni w wojnach kozackich, szwedzkich, węgierskich i moskiewskich, które rozstrzygali na swoją korzyść, a tu ponieśli śmierć w bratobójczej bitwie i rzezi po niej, na terenie obecnego Inowrocławia.Elita polskiego rycerstwa poległa i została wymordowana w bagnach Noteci.
Jesteśmy im winni hołd i pamięć, nie możemy ich zostawić jak ich król ( którego piękny, acz fałszywy wizerunek pozostawił nam Henryk Sienkiewicz- ale taki był mu potrzebny do odpowiedniego literackiego budowania ducha w narodzie).
Większość ciał miała po 7-10 cięć szablami, były nawet zwłoki z 30-40 ranami, pojedyncze lub podwójne cięcia należały do rzadkości.
Straty były olbrzymie.według różnych źródeł zginęło ok. 4000 żołnierzy królewskich, w tym 400 oficerów, a po stronie rokoszan około 200 !!!

 

Jan Kazimierz, Sobieskiego jazda pancerna, wielkie siły

Ruszyli rozbić rokosz królewskiemu sercu nie miły

Idą spokojnie do przodu, pewni swego

Przed nimi Noteć i bród głęboki do tego

Beztroska przeprawa szyki złamała

Ciężka jazda w nieładzie, dowódcy nie miała

Za wzgórzem konfederaci czekają przyczajeni

Zatrzymani pancerni własne oddziały wdeptują do ziemi

Pod końskie kopyta gęsto padały ciała

Zawzięte szable nie znały pardonu

Odcięta armia pomocy nie miała

Ostrza jak tasaki w rzeźni nie przepuściły nikomu

Cięcia raz za razem, zwłoki ćwiartowane

Nie będzie nikt szlacheckich swobód odbierał. Amen.

Braterska krew strugami spływała

Nurty Noteci czerwienią zmąciła 

W kujawską ziemię wsiąkać już nie chciała

Gromadzona nienawiść złe siły wyzwoliła

Najlepszych żołnierzy Czarnieckiego pełnych zasług i chwały

Bohaterskie piersi zamiast do orderów

na żer dla wron i kruków wystawione zostały

Najkrwawsza w historii Polski bitwa

W dodatku w bratobójczym wydaniu

Rozrąbane ciała pokotem leżały

jak zające po wielkim polowaniu

Wielki wódz i późniejszy bohater katolickiej Europy

Zmykał z pola bitwy jak wystraszony szarak

wysoko podnosząc stopy

Lubomirski zwycięstwa nie wziął między cnoty

Wcześniej Ojczyźnie wielkie wiktorie  przynosił

Własną krwią brocząc obficie

Teraz bratnią krew najlepszych żołnierzy Rzeczypospolitej wytoczył

Odbierając im życie

Przerażony jatką wkrótce ukorzył się przed królem przygnębiony

Do dziś pewnie prosi o modlitwę, przebaczenie i dzwony

Za Jana Kazimierza też modlić się wypada

Otoczony swym wojskiem

stał bezradnie patrząc jak jego armia pada

Czy musiało się to wydarzyć na noteckim brodzie?

Zanim znowu podniesiesz rękę na brata zastanów się narodzie

Postawmy poległym kapliczkę w polu nad Notecią

Wokół park czerwony symbolizujący krew przelaną

Niech krwiożercze kruki już nigdy się nie zlecą

A Polacy żyją w zgodzie, szanują wolność i Ojczyznę kochaną.

 

 

Choć temat dla Polaków jest dość wstydliwy ale myślę, że warto pamiętać o tej tragicznej, bratobójczej bitwie chociażby po to, by nigdy już nie doszło do podobnego wydarzenia.

Urządzenie parku pamięci tej tragicznej bitwy było by  dużą atrakcją turystyczną i lekcją historii dla wszystkich, którzy by odwiedzali to miejsce.

Mała kapliczka na polu czerwonym

Wielki kamień z przypomnieniem bitwy

Takie małe zadośćuczynienie

By bratobójczy sen już nigdy się nie ziścił 

Hołd złożony najlepszym poległym żołnierzom

Wielokrotnie bronili swojej Ojczyzny

Teraz posiekani w Mątewskiej ziemi leżą

Oni i ich oprawcy potrzebują modlitwy.

Morze czerwonych kwiatów zaleje brzeg Noteci
Spłynie ku rzece jak krew żołnierzy
Poćwiartowanych Czarnieckiego dzieci
Wykrzyczy czerwienią swoje cierpienie
Dajmy im taki park
Jako nasze dziękczynienie. 

Jak wielka rąbanka na rzeźnickim stole

Zasłana ciałami była nadnotecka ziemia

Potoki, strumyki krwi spływały

Czerwona była rzeka

Poćwiartowane ciała gęsto zaścielały pola

Wspaniałych żołnierzy płaczem żegnała kujawska rola

Nurt Noteci jeszcze długo niósł krew  obrońców Ojczyzny

W sumieniach zwycięzców zostały głębokie blizny.

 Kujawska ziemia krwią spłynęła

fale Noteci błysnęły czerwienią

poćwiartowane korpusy

leżały jak okiem sięgnąć

kruków i wron zleciały się stada

nie było takiej bitwy w dziejach kraju

nigdy dotąd tyle krwi nie popłynęło

rzeźnickim tasakiem polska szabla się stała

dosięgając wielkich żołnierzy Czarnieckiego

nie było zwycięzców na bitewnym polu

do wszystkich chyba to dotarło

ojczysta ziemia przygarnęła bohaterów

wygranym pozostała niesława.

Wielka mogiła nad Noteci brzegiem

wśród bagien jęków bólu tysiące

potoki płynącej krwi

trudno o większe okrucieństwo

pod ziemskim słońcem

głośne charczenie rannych

powywracanych koni

uciekający wódz

oszalały ze wstydu i strachu

nikt nie był w stanie go dogonić

wokół setki poćwiartowanych korpusów

stada krążących kruków i wron

nie było radości zwycięzców

i wojennego animuszu.

Zrudziała ziemia nad Noteci brzegiem

od potoków krwi, które w nią wsiąkały

z tysięcy poćwiartowanych ciał

wyciekały ich całe kadzie

długim, szerokim ściegiem

sączyła się krew w kujawską ziemię

nie ma już w tym miejscu żadnego znaku

a przecież to tutaj Czarnieckiego najlepsi żołnierze

leżeli rozrzuceni w nieładzie

przypomnij Polsko tę bitwę niechlubną

by nigdy podobna nie zdarzyła się

w Ojczyźnie naszej.

 

Może dobrym pomysłem przypomnienia tej bitwy było by usypanie nad Notecią wielkiego kopca pamięci i urządzenie na nim i wokół niego proponowanego parku.