Inowrocławskie Westerplatte

Zbliża się 73 rocznica wybuchu II wojny światowej, w związku z tym kilka słów o jej początku w Inowrocławiu i o tegorocznych obchodach tego wydarzenia.
1 września o godzinie 11:00 w kościele garnizonowym zostanie odprawiona msza święta w intencji Ojczyzny, miasta Inowrocławia i ofiar II wojny światowej w kościele garnizonowym pod wezwaniem św. Barbary i św. Maurycego, a poprowadzi ją ks. płk. Bogdan Radziszewski, kapelan Garnizonu Inowrocław.Wezmą w niej udział przedstawiciele władz samorządowych,, organizacji kombatanckich,, szkół, pocztów sztandarowych, kompanii honorowej Garnizonu Inowrocław, mieszkańcy i zaproszeni goście.Tradycyjnie także Orkiestra Dęta Inowrocławskich Kopalni Soli"Solino".
Po mszy św. nastąpi przejście pod pomnik Obrońców Inowrocławia, gdzie około południa rozpocznie się manifestacja patriotyczna. Okolicznościowe przemówienie wygłosi Prezydent miasta Inowrocławia Ryszard Brejza. Odbędzie się apel pamięci.Oddane zostaną salwy honorowe, delegacje złożą kwiaty i zostaną zapalone znicze.

Przed wybuchem II wojny światowej w Inowrocławiu zawiązała się bliska współpraca społeczeństwa z miejscowym garnizonem wojskowym. W październiku 1938 roku mieszkańcy Inowrocławia ufundowali sztandary dla stacjonujących w mieście 4 Pułku Artylerii Lekkiej i 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej. Obu pułkom nadano też honorowe obywatelstwo miasta.Okazją do manifestacji na rzecz wojska stawały się także powroty z manewrów oddziałów do koszar.Jak wielkie to było poparcie i przywiązanie do naszego wojska może świadczyć to co zdarzyło się 18 września 1937 roku kiedy około 10 tysięcy inowrocławian witało powracających z manewrów żołnierzy i manifestowało swoje przywiązanie do polskiej armii.Podobnie bliskie więzi istniały między społeczeństwem a utworzonym we wrześniu 1938 roku oddziałem Obrony Narodowej.
Począwszy od 1936 roku ludność Inowrocławia ofiarnie popierała Fundusz Obrony Narodowej, składając na ten cel znaczne kwoty. Tylko we wrześniu tego roku zebrano w Inowrocławiu i przekazano na FON 10 000 zł, w roku następnym 16 295 zł, a w powiecie inowrocławskim 10 114 zł. Zebrane sumy przeznaczono na zakup uzbrojenia dla armii : karabinów maszynowych, szabel itp.
Rok 1939 rozpoczął się w Inowrocławiu pod znakiem wzrastającego napięcia między ludnością polską a niemiecką oraz spotęgowanych przygotowań do obrony miasta.
W dniu 30 sierpnia 1939 roku ogłoszono powszechną mobilizację w Polsce, w naszym mieście przebiegała ona sprawnie i spokojnie.
3 września 1939 roku, w niedzielę nastąpiło bombardowanie Inowrocławia o godzinie 8:00 rano. Były pierwsze ofiary w ludziach, bombardowano koszary, elektrownie,budynki mieszkalne. W następnych dniach naloty na miasto powtarzały się i ich celem były gmachy użyteczności publicznej, dworzec kolejowy, atakowano też tłumy uchodźców na odkrytej przestrzeni, tak zginęło około 50 osób na szosie bydgoskiej.4 IX na polecenie władz wojewódzkich miasto opuścili prezydent Apolinary Jankowski oraz wiceprezydent Juengst zabierając ze sobą skrzynie z tajnymi aktami. Ewakuowała się także policja, jej funkcje przejęły oddziały PW i Straży Obywatelskiej.W dniu 7 IX do rejonu Inowrocławia przybyła 26 Dywizja Piechoty, wchodząca w skład Grupy Operacyjnej gen. Zdzisława Przyjałkowskiego.
Do Inowrocławia skierowano 18 Pułk piechoty, który wchodził w skład tej dywizji.
W godzinach wieczornych 26 i 15 dywizja piechoty rozpoczęły marsz na południe do linii Radziejów- Sędzin- Zakrzewo, gdzie miała nastąpić koncentracja sił polskich.W momencie wycofywania się polskich wojsk z rejonu Inowrocławia inowrocławscy Niemcy rozpoczęli akcję wymierzoną przeciwko oddziałom polskim.Dywersanci niemieccy w wielu punktach miasta otworzyli ogień do polskich oddziałów.W szeregach polskich odnotowano straty w ludziach, a dowódca 18 pułku piechoty ppłk. Majewski był zmuszony użyć wojska do zlikwidowania dywersji.
Nadszedł tragiczny dla Inowrocławia 8 września 1939 roku, w tym dniu wycofały się ostatnie oddziały wojska polskiego. Na straży bezbronnego miasta pozostała grupa około 100 osób, składająca się z harcerzy, członków oddziałów PW, powstańców wielkopolskich oraz kilku żołnierzy.
I właśnie tej garstce jest poświęcony ten artykuł w 73 rocznicę wybuchy najstraszniejszej z wojen.
Tej grupce patriotów, która ostrzelała niemieckie auta zwiadowcze, zmusiła do odwrotu niemieckie auto pancerne.Przeciw wkraczającym oddziałom niemieckim wystąpiła Straż Obywatelska, wśród których znajdowali się uczniowie inowrocławskich szkół, biorący udział w obronie miasta.Ogień karabinów maszynowych i wybuchy ręcznych granatów przywitały Niemców od strony wieży kościoła Matki Boskiej oraz z budynku Szkoły Wydziałowej im. Józefa Piłsudskiego, u zbiegu ulic Sienkiewicza i Narutowicza.Nie mogło to wprawdzie zatrzymać niemieckiej inwazji ale trzeba docenić to bohaterstwo garstki obrońców i walkę do ostatniego naboju.

Inowrocławskie Westerplatte w Wydziałowej Szkole

Starte przez hitlerowców z powierzchni ziemi

Na tym skwerze gdzie czcimy poległych bohaterów

Oddajmy pokłon obrońcom i wyzwolicielom

Wspomnieć wypada tych chłopców odwagę

Ich gorące biało- czerwone serca w oknach szkoły

Ze sterczącymi przy głowach lufami karabinów

Bronią Ojczyzny, takich Kujawy zawsze miały synów

Przypomnijmy to taką wizją w brązie

Inowrocław złoży Wam hołd na tym symbolicznym lądzie.

Szkoła Wydziałowa ostatni punkt oporu w naszym mieście powinien się przypomnieć i znowu zaistnieć na mapie miasta jako miniatura lub tablica w brązie oddająca hołd Obrońcom Inowrocławia.

Po cesarzu i naszym marszałku

nie ma już śladu

Piękna zieleń i barwnej fontanny

uroda

Przysiadają tu chętnie spacerowicze

 wśród kwiatów

O przeszłości niech przypomni

Szkoła Wydziałowa

I Dziadek niech znowu pokaże 

swą twarz od nowa.

W poście o skwerze Obrońców Inowrocławia opisałem dość dokładnie historię tego miejsca: pomnik cesarza FryderykaIII, popiersie Piłsudskiego i obronę w Szkole Wydziałowej myślę że nadszedł czas aby to przypomnieć i upamiętnić.